Rechtbank Den Haag 18-12-2019, ECLI:NL:RBDHA:2019:13463

“[Eiseres, rb.] woont met de minderjarige bij haar ouders in [plaats 2] . Het gaat goed met de minderjarige. Zij is vrolijk. De minderjarige heeft na het uiteengaan van de [stiefvader, rb.] en [eiseres, rb.] weer contact met haar vader en zijn familie. Het is niet in het belang van de minderjarige daarnaast nog een omgangsregeling met [stiefvader, rb.] te hebben. Indien de rechtbank van oordeel is dat omgang in het belang van de minderjarige lijkt te zijn dan verzoekt de vrouw eerst een onderzoek aan de raad te vragen.”

“[Eiseres, rb.] heeft (…) aangevoerd dat [stiefvader, rb] op grond van artikel 1:254 lid 4 BW geen verzoek tot ondertoezichtstelling kan doen, zodat [stiefvader, rb.] niet-ontvankelijk behoort te worden verklaard in zijn verzoek. (…) Los daarvan heeft het AMK na meldingen van [de stiefvader, rb.] geen verdere stappen ondernomen. [Eiseres, rb.] en de minderjarige krijgen hulp en ondersteuning aangeboden. Zij accepteren die hulp in het vrijwillig kader, zodat een ondertoezichtstelling niet nodig is.”

De raad voor de kinderbescherming, hierna de raad, heeft daarop, blijkens de beschikking, aangevoerd dat indien uit het onderzoek naar de omgangsregeling blijkt dat er onderzoek naar een verderstrekkende maatregel nodig is de raad het onderzoek zal uitbreiden. Bij laatstgenoemde beschikking is vervolgens aan de raad verzocht om rapport en advies aan de rechtbank uit te brengen over de vraag of een omgangsregeling tussen de stiefvader en de minderjarige in het belang van de minderjarige is en, indien daarvoor aanwijzingen zijn, dient de raad daarbij zijn onderzoek uit te breiden met en onderzoek naar een verderstrekkende maatregel als een ots of een machtiging uithuisplaatsing (muhp).

“4. Samenvatting van de beschikbare informatie

(bronnen: verzoekschriften, waaronder verslag onderzoek Advies en Meldpunt Kindermishandeling)

Gezinssamenstelling

[De minderjarige, rb] woont met haar moeder bij opa en oma (moederszijde) in [plaats 2] . Moeder heeft een nieuwe relatie, hij woont in [plaats 1] . Vader woont in [plaats 3] . [Stiefvader, rb] woont In [plaats 4] , hij heeft 4 volwassen kinderen. [De minderjarige, rb] heeft een halfzusje (vaders dochter) (…).

Juridische voorgeschiedenis

Ouders zijn gehuwd geweest van [datum 1] 2002 tot [datum 2] -2003.

Moeder en stiefvader zijn nog gehuwd. Stiefvader heeft op 24 februari 2012 een verzoek tot het vaststellen van een omgangsregeling gedaan.

Ontwikkeling van [de minderjarige, rb].

[De minderjarige, rb] is opgegroeid met haar moeder. Haar ouders zijn uit elkaar gegaan tijdens de zwangerschap. Ze heeft de eerste anderhalf jaar van haar leven bij haar grootouders gewoond met moeder. Toen ze anderhalf jaar oud was, is ze met moeder bij [stiefvader, rb] gaan wonen. Onduidelijk is hoe het contact met haar vader is verlopen. Op dit moment gaat [de minderjarige, rb] eenmaal per twee weken op bezoek bij haar vader in [plaats 3] . Ze blijft niet overnachten.

[De minderjarige, rb] wordt door haar huidige school omschreven als een vrolijk meisje dat het goed doet op

school. Ze heeft aansluiting bij leeftijdsgenoten, zit goed in haar vel en er zijn geen zorgen over haar.

Haar vorige school beschrijft [de minderjarige, rb] als een meisje met een sterke eigen wil, dat gemakkelijk aan

te spreken was en dat veel aandacht nodig had. Ze had een uitzonderingspositie in de klas. Het vertrek van de vorige school was onverwacht, men wist wel dat er relatieproblemen waren. (…) [Het afscheid van de minderjarige, rb] was kort en zakelijk door het snelle vertrek. Het schoolmaatschappelijk werk gaf aan dat [de minderjarige, rb] belast werd met de scheidingsproblemen. Het AMK concludeert dat [de minderjarige, rb] inzet is van de strijd tussen moeder en stiefvader en op de hoogte is van alle problemen die rond de echtscheiding spelen. Dit heeft ertoe geleid dat [de minderjarige, rb] niet positief kan terugkijken op de periode in Friesland en de contacten die ze daar heeft gehad. [De minderjarige, rb] kiest eenzijdig de kant van moeder en ze wil haar stiefvader niet meer zien.

Opvoeding in scheidingscontext

De veranderingen in het leven van [de minderjarige, rb] als gevolg van de beslissingen van moeder zijn groot en

volgen elkaar snel op. Moeder is verhuisd, heeft een nieuwe relatie en er is onenigheid in de familie van moeder, waardoor [de minderjarige, rb] familieleden niet of nauwelijks meer ziet. Moeder heeft een baan in [plaats 1] , waardoor ze een aantal dagen in de week niet bij [de minderjarige, rb] is. Grootouders (mz) voeden [de minderjarige, rb] grotendeels op.

Hulpverlening

Het AMK heeft moeder geadviseerd [de minderjarige, rb] te laten deelnemen aan een groep voor kinderen van

gescheiden ouders. Het schoolmaatschappelijk werk is hiervoor ingeschakeld.

Daarnaast heeft het AMK moeder/grootouders en [de minderjarige, rb] aangemeld bij Bureau Jeugdzorg voor

opvoedingsondersteuning. Ook adviseert het AMK mediation voor moeder en stiefvader, maar dit lijkt

op dit moment niet haalbaar gezien de onderlinge verhoudingen. (…)

“10. Beantwoording onderzoeksvragen

Voor de beantwoording van de onderzoeksvragen maakt de Raad de volgende afwegingen:

Wat zijn de mogelijkheden en belemmeringen van [de minderjarige, rb] in de context van de scheiding?

Mogelijkheden

[De minderjarige, rb] is een vrolijk meisje. Ze is rustig, maar laat ook leeftijdsadequaat opstandig gedrag zien.

[De minderjarige, rb] kan goed vertellen over haar dagelijkse bezigheden. Op school is [de minderjarige, rb] een gemiddelde leerling. Ze is in staat in een voor haar veilige omgeving contacten te onderhouden met leeftijdsgenoten.

[De minderjarige, rb] heeft hobby's waarbij ze ook haar gevoelens kan uiten.

Belemmeringen

[De minderjarige, rb] is een negenjarig meisje dat in haar leven al veel heeft meegemaakt. Ze is na de geboorte met haar moeder bij haar grootouders (mz) gaan wonen. Haar vader heeft nooit bij haar gewoond. In de babyperiode was haar moeder niet altijd beschikbaar door medische problemen. Dan werd ze verzorgd en opgevoed door haar grootouders.

Toen haar moeder een nieuwe partner, [stiefvader, rb.] vond, is ze met haar moeder en hem naar Friesland verhuisd. In deze periode was er onregelmatig contact met haar vader. In 2011 kreeg [stiefvader, rb.] een hartinfarct; [de minderjarige, rb] was aanwezig toen hij met de ambulance werd afgevoerd. In september 2011 is ze onverwacht met moeder vertrokken bij [stiefvader, rb.] en opnieuw bij haar grootouders gaan wonen. Ze heeft sindsdien weer contact met haar vader, maar het contact met stiefvader is abrupt verbroken.

[De minderjarige, rb] is loyaal naar de volwassenen die haar verzorgen en opvoeden. Ze heeft toestemming van hen nodig om contacten te onderhouden.

[Het, rb.]gedrag [van de minderjarige, rb.] is veranderd sinds ze weer met moeder bij haar grootouders woont. Er zijn mensen om haar heen en ze legt er gemakkelijk contact ook met leeftijdsgenoten. In de periode dat ze in [plaats 4] woonde verliep haar ontwikkeling minder vanzelfsprekend. Ze werd gepest en had meer moeite met de aansluiting met leeftijdsgenoten. Bij haar vader liet ze ook ander gedrag zien dan nu. Ze lijkt nu in staat een relatie met vader aan te gaan. Daarvoor was ze eisend en had ze moeite om bij vader te zijn (heimwee). Wat betreft stiefvader is ze juist tegengesteld veranderd. Met hem had ze een goede band, maar nu zegt ze niets meer van hem te willen weten.

Daarnaast is [de minderjarige, rb] een meisje dat op zoek is naar harmonie en moeite heeft met ruzies. Ze maakt het mensen graag naar de zin. [De minderjarige, rb] lijkt zichzelf gemakkelijk weg te cijferen, maar kan ook dominant zijn.

Wat zijn de mogelijkheden en belemmeringen van de ouders/stiefvader in de context van de scheiding?

Mogelijkheden

Moeder wil graag met [de minderjarige, rb] en haar huidige partner een gezin vormen.

Vader hecht veel waarde aan het contact tussen [de minderjarige, rb] en haar halfzusje en de pasgeboren baby. Vader ziet stiefvader als een voor [de minderjarige, rb] belangrijke volwassene en is bereid zorg te dragen dat stiefvader en [de minderjarige, rb] contact met elkaar hebben.

Stiefvader is heel betrokken op [de minderjarige, rb].

Grootouders hebben een goede band met [de minderjarige, rb] en [de minderjarige, rb] voelt zich veilig bij hen.

Belemmeringen

Een belangrijk deel van de gebeurtenissen die zijn beschreven bij de belemmeringen voor [de minderjarige, rb], hebben onder verantwoordelijkheid van beide ouders plaatsgevonden. Er zijn twijfels of moeder de belangen van [de minderjarige, rb] voorop stelt bij haar keuzes. Moeder heeft haar eigen weg gezocht, soms noodgedwongen. Moeder dwingt beslissingen af zonder voorafgaand overleg met andere volwassenen die

belangrijk zijn voor [de minderjarige, rb]. Moeder is nu een groot deel van de week in [plaats 1] en wil daar ook gaan wonen met haar nieuwe partner die ze sinds juli 2011 kent. Moeder zegt dat dit is vanwege haar werk. Het feit dat moeder eerder een relatie in [plaats 1] had dan werk, voedt de zorg dat moeder de belangen van [de minderjarige, rb] niet voorop stelt bij haar keuzes. Daarnaast heeft moeder geen zorg gedragen het contact tussen [de minderjarige, rb] en mensen die belangrijk zijn (geweest) voor [de minderjarige, rb] te behouden. Moeder lijkt daarbij te handelen naar haar gevoelens. Ze heeft geen zorg gedragen voor continuïteit in de omgangsregeling tussen [de minderjarige, rb] en vader. Ze heeft dit enkele jaren verbroken, maar nu ook weer hersteld. Het verbreken van contact herhaalt zich nu met betrekking tot stiefvader. [De minderjarige, rb] lijkt voor de contacten met belangrijke volwassenen afhankelijk van de gevoelens van moeder. Het risico is

groot dat [de minderjarige, rb] zich op deze wijze onvoldoende een eigen mening leert vormen over andere volwassenen. Ook zijn er risico’s wat betreft het aangaan en omgaan met vriendschappen en relaties in de toekomst. Moeders wijze van het aangaan en verbreken van relaties met belangrijke mensen in het leven van [de minderjarige, rb] is een negatief voorbeeld voor [de minderjarige, rb].

Vader heeft de gebeurtenissen laten gebeuren, zonder in te grijpen. Hij heeft moeder verlaten toen ze zwanger was van [de minderjarige, rb].Vader heeft gezag, maar heeft hier nauwelijks invulling aan gegeven. Wel heeft hij een omgangsregeling met [de minderjarige, rb] gehad, maar toen deze moeizaam verliep, heeft vader geen hulp gevraagd. Vader heeft daarmee de relatie met [de minderjarige, rb] op het spel gezet. Vader lijkt daarbij te handelen uit schuldgevoelens ten opzichte van [de minderjarige, rb] en angst dat moeder het contact geheel verbreekt.

Nu het contact is hersteld door moeder, heeft vader besloten minder afwachtend te zijn. Vader staat niet achter een verhuizing van [de minderjarige, rb] naar [plaats 1] en overweegt de beslissing hierover bij de rechter neer te leggen als hij en moeder er niet uitkomen.

Stiefvader heeft moeder en [de minderjarige, rb] een gezin geboden. Dit heeft een aantal jaren goed gefunctioneerd. Stiefvader is emotioneel en doet een groot beroep op andere mensen als hij de regie verliest. Moeder heeft hem de regie ontnomen en stiefvader voelt zich machteloos, omdat hij geen zeggenschap heeft.

Hij probeert rechtstreeks contact te krijgen met [de minderjarige, rb] , maar zij reageert daar afwijzend op.

[De grootouders van de minderjarige, rb.] (mz) hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan de zorg aan en de opvoeding van [de minderjarige, rb].

Op grond van bovenstaande komt de Raad tot de volgende beantwoording:

Welke omgangsregeling tussen [de minderjarige, rb] en stiefvader komt het meest tegemoet aan de belangen van [de minderjarige, rb]?

Een omgangsregeling tussen [de minderjarige, rb] en stiefvader is in het belang van [de minderjarige, rb.]. [De minderjarige] stelt zich op dit moment afwerend op. Het is echter goed voor [de minderjarige, rb] om te leren dat volwassenen die belangrijk voor haar zijn geweest, deel kunnen blijven uitmaken van haar leven. Het zal haar helpen in het aangaan en behouden van sociale contacten en relaties. Ook zal het haar helpen haar gevoelens beter te begrijpen. Ze heeft duidelijk positieve gevoelens naar stiefvader, maar kan dit niet matchen met het beeld dat ze van hem heeft. In de huidige situatie is een omgangsregeling alleen mogelijk als deze begeleid wordt.

Hoe dient de regeling naar aard, duur en frequentie vorm gegeven te worden? Zijn er contra-indicaties voor omgang en zo ja, welke?

De omgangsregeling zal beperkt in aard en duur moeten zijn. [De minderjarige, rb] woont bij haar grootouders en heeft al een omgangsregeling met haar vader. Daarnaast verblijft ze soms bij moeder en haar vriend in [plaats 1] . Deze volwassenen zijn in de beleving van [de minderjarige, rb] ook het meest belangrijk in haar leven.

Er is wel sprake van contra-indicaties. [De minderjarige, rb] heeft nu nog geen ruimte voor stiefvader. Er moet hulpverlening komen, zodat [de minderjarige, rb] ondersteuning krijgt om zich een reëel beeld te vormen van en te ondersteunen in de contacten met haar vele opvoeders.

Stiefvader doet een groot beroep op de rechten van [de minderjarige, rb] en hem om elkaar te zien. Hij heeft moeite daarbij de grenzen die [de minderjarige, rb] aangeeft (probeert aan te geven) te volgen. Stiefvader lijkt de scheiding nog niet verwerkt te hebben en niet te kunnen accepteren dat zijn relatie met [de minderjarige, rb] daardoor ook veranderd is.

Moeder verzet zich tegen omgang. Moeder lijkt te vluchten voor de problemen en komt niet tot oplossingen. [De minderjarige, rb] wordt daarin meegenomen, waardoor ze geen ruimte ervaart voor stiefvader.

Een begeleide omgangsregeling, waarbij het contact tussen stiefvader en [de minderjarige, rb] in het tempo van [de minderjarige, rb] hersteld kan worden, is op dit moment het maximaal haalbare. (…)

Is hulpverleninq nodig, zo, met welk doel?

Het is in het belang van [de minderjarige, rb] dat moeder hulp zoekt bij de verwerking van de gebeurtenissen in haar leven. Voor stiefvader is ondersteuning wenselijk bij het verwerken van het gemis van [de minderjarige, rb]. [De minderjarige, rb] heeft continuïteit en stabiliteit nodig. Er is hulpverlening aan en afstemming nodig tussen de belangrijke volwassenen in haar leven nodig om haar dit te bieden. Hulpverlening aan [de minderjarige, rb] zelf, lijkt op dit moment niet nodig.

Is een onderzoek naar een kinderbeschermingsmaatregel nodig?

Ja, de Raad voor de Kinderbescherming heeft in multidisciplinair overleg besloten een beschermingsonderzoek te starten. (…)

“(…) 5. Onderzoeksplan

Op grond van de beschikbare informatie besluit de Raad voor de Kinderbescherming geen uitgebreid onderzoek te doen. De tijd dringt, omdat het gesprek met moeder over het beschermingsonderzoek moet worden uitgesteld en ouders geen overeenkomst hebben over de voorgenomen verhuizing van [de minderjarige, rb]. Op basis van de voorgeschiedenis en de zorgen die de raad heeft is besloten onderzoek te doen naar de noodzaak van een kinderbeschermingsmaatregel en een uithuisplaatsing. (…)

“Ik zie dat als reden onderzoek nog steeds de volgende reden wordt gegeven: “Vrijwillige hulpverlening komt niet of onvoldoende tot stand.” In ons gesprek van 10 juli 2012 heb ik aangegeven dat ik de vrijwillige hulp die aangeboden en aanbevolen is heb geaccepteerd. (…) Zoals u leest heb ik dus meer aan hulpverlening gedaan dan door het AMK werd aanbevolen. Naar mijn idee is het onterecht dat als reden van onderzoek wordt aangevoerd dat de vrijwillige hulp niet of onvoldoende tot stand is gekomen Ik vraag me dan ook af, dat wanneer bovenstaande ten onrechte is gevoerd er dan nog wel genoeg redenen overblijven om een beschermingsonderzoek op te starten en of dit onderzoek nog rechtmatig is. (…) Ik wil meteen duidelijk maken dat ik niet het contact verbroken heb tussen mij en vader. (…) U geeft in het rapport aan dat ik niet in gesprek ben gegaan met vader en grootouders over mijn voornemen om [de minderjarige, rb] naar [plaats 1] te halen. Hier spreekt u zichzelf tegen omdat u een stukje verderop schrijft dat vader aanvankelijk niet geprotesteerd heeft tegen een verhuizing naar [plaats 1] . Vader was dus wel degelijk op de hoogte van de verhuizing van [de minderjarige, rb] naar [plaats 1] . Vader heeft tegen mij nooit uitgesproken dat hij hier op tegen is. Als ik tegen vader zeg dat wij na de zomer naar [plaats 1] gaan verhuizen en vader neemt dit ter kennisneming aan en geeft hier verder geen negatieve reactie op dan mag ik ervan uit gaan dat vader dit goed vindt. Tegen mijn ouders heb ik ook regelmatig gezegd dat wij naar [plaats 1] gaan verhuizen en deze reageren dan met óke’ en zwijgen verder het onderwerp dood. (…) U verwijt mij hier dat ik heb afgewacht en nu word geconfronteerd met de reacties van vader en grootouders. Ik heb nu wel duidelijk gemaakt dat ik altijd open en transparant ben geweest over mijn voornemen om samen met [de minderjarige, rb] naar [plaats 1] te verhuizen. Grootouders en vader hebben mij nooit te kennen gegeven dat ze het niet eens zijn met dit voornemen en ik moet het van beide via het raadonderzoek horen. (…) Wederom verwijt u mij in dit punt van het rapport “Nu [de minderjarige, rb] en andere anders reageren dan moeder hoopte, lijkt moeder de contacten te verbreken.” Dat ik het contact heb verbroken met grootouders is een conclusie van u gedaan op eenzijdige aantijgingen van grootouders. U heeft hier echter verzuimd dit bij mij te verifiëren en de beschuldigingen voor waar aangenomen. (…) Bij punt 1 van deze beantwoording van onderzoeksvragen staat het volgende: “Daarnaast is op dit moment duidelijk te merken aan [de minderjarige, rb] welke moeite ze heeft met de situatie. [De minderjarige, rb] wordt door volwassenen beïnvloed en loopt een groot risico schuldgevoelens te krijgen, welke beslissing er ook gemaakt zal worden. [De minderjarige, rb] weet (verstandelijk) dat het niet aan haar is om te kiezen, maar (gevoelsmatig) is zij het die die andere pijn doet. Het risico dat [de minderjarige, rb] haar waren gevoelens gaat verbergen of opkroppen is groot, omdat ze bij wat ze zegt rekening houdt met wie ze praat. Dit is nu al te merken als het gaat over de woonplaats [De minderjarige, rb] durft haar mening nauwelijks te geven uit angst dat ze de andere pijn doet (en hen mogelijk kwijt raakt). Het vertrouwen van [de minderjarige, rb] in moeder is verminderd, nu moeder heeft gezegd dat wil dat [de minderjarige, rb] gaat verhuizen.” Ik vind het heel vreemd dat de raadonderzoeker deze conclusie over de situatie van [ de minderjarige, rb] trekt en er toch door de raad wordt besloten dat deze situatie nog minimaal een half jaar zo voort moet blijven bestaan. Er is door mij zoals ik al eerder heb geschreven altijd duidelijk gezegd dat ze van de zomer naar [plaats 1] zou verhuizen. Nu hebben echter de andere partijen, grootouders en vader, voor zichzelf besloten dat ze de [de minderjarige] in [plaats 2] willen houden. Zoals de raadsonderzoeker ook al concludeerde wordt ze hier ontzettend in beïnvloed door de partijen en krijgt [de minderjarige, rb] opeens het idee dat zij de keuze moet maken over waar ze wel of niet wil wonen. Deze keuze is wat mij betreft nooit aan de orde geweest omdat ik duidelijk naar haar en de andere partijen ben geweest. Ik vraag me dan ook zeer af of de partijen, grootouders en vader, hun eigen belang niet boven het belang van [de minderjarige, rb] plaatsen. (…) Ik vind het ook vreemd dat er door geen van de partijen, grootouders, vader en zelfs de raad, een poging gedaan wordt om hulpverlening voor [de minderjarige, rb] op te starten. Het KIES programma is op dit moment alleen door mij in [plaats 1] geregeld. (…) Zoals gebleken is heb ik een heel plan van aanpak gemaakt om de overgang van [de minderjarige, rb] naar [plaats 1] zo soepel mogelijk te laten verlopen. Ik ben van mening dat dit ook het beste is voor [de minderjarige, rb]. (…) Ik kan me dan ook niet vinden in het advies gegeven door de Raad aan de rechter. Ik ben van mening dat dit onderzoek behoorlijk onzorgvuldig is geweest en er veel aantijgingen zijn gedaan zonder deze op waarheid te controleren. Ook zijn er aannames gedaan zonder deze te verifiëren. Ik heb het gevoel dat dit rapport naar het advies toe is geschreven en dat mijn verhuizing naar [plaats 1] ook nooit een eerlijke kans heeft gehad. (…)”

“Het alleen voorkomen van een schoolwisseling vind ik geen goede reden voor een machtiging uithuisplaatsing.”

“Klacht 2

Ten onrechte leek de veiligheid en de ontwikkeling van [de minderjarige, rb] in het onderzoek niet centraal te

staan, waarbij de raadsonderzoeker, ondanks door u gesignaleerde zorgen, ten onrechte geen onderzoek heeft verricht naar de situatie bij opa en oma (mz.) en de raadsonderzoeker ten onrechte geen onderzoek heeft verricht naar de opvoedingssituatie bij u en uw partner in [plaats 1] .

In het klachtgesprek geeft u aan dat u de enige stabiele factor bent in het leven van [de minderjarige, rb]. Dit

komt naar uw mening niet voldoende naar voren in het onderzoek. (…)

Stabiele factor

Uit de informatie uit het raadsonderzoek wordt steeds benadrukt dat [de minderjarige, rb] samen met u bij

grootouders (mz) is gaan wonen, samen met u bij stiefvader is gaan wonen en ook weer samen met u bij hem vertrokken is en opnieuw samen met u naar grootouders (mz) is verhuisd. Hieruit kan worden afgeleid dat u een stabiele factor bent geweest in het leven van [de minderjarige, rb]. Daarentegen staat in het omgangsrapport niet expliciet vermeld bij de mogelijkheden van ouders binnen de scheidingscontext dat u een stabiele factor bent in het leven van uw dochter. Dit kan slechts indirect uit het rapport worden afgeleid. Ik acht uw klacht voor dit deel gegrond. (…)

Klacht 5

Ten onrechte zijn feitelijke onjuistheden in het raadsrapport niet door de heer [A] hersteld. Fouten in het omgangsrapport zijn door u schriftelijk aangegeven (productie 1) maar desalniettemin toch overgenomen in het beschermingsrapport. U klaagt erover dat de heer [A] ten onrechte feitelijke onjuistheden uit het omgangsrapport heeft overgenomen in het beschermingsrapport terwijl u op 10 juli productie 1 aan hem heeft overhandigd waar alle fouten uit dit rapport zijn aangegeven.

Volgens het Kwaliteitskader 2009 worden feitelijke onjuistheden in de passage betreffende cliënt/betrokkene gewijzigd. Voor het overige wordt de reactie aan het eind van het rapport verwerkt, dan wel als bijlage aan het rapport gevoegd. In het beschermingsrapport staat aangegeven dat de samenvatting gebaseerd is op de conceptversie van het omgangsrapport. Het beschermingsonderzoek is op 4 juli 2012 gestart. Omdat uw visie en reactie (productie 1) na deze datum, namelijk tijdens het adviesgesprek op 10 juli 2012, door de heer [A] is ontvangen, is deze niet meer in de samenvatting van het beschermingsrapport meegenomen. Uw reactie op het omgangsrapport is (exclusief bijlagen) als bijlage bij het omgangsrapport gevoegd, zodat alle betrokken partijen inclusief de rechtbank op de hoogte zijn van uw visie. In uw reactie lees ik een aantal punten waarin u inhoudelijk van mening verschilt met wat in de rapportages staat opgenomen. Volgens het Kwaliteitskader 2009 volstaat het dat uw visie als bijlage bij het rapport wordt gevoegd. U wijst echter ook op een aantal feitelijke onjuistheden, zoals uw verklaring dat het niet de bedoeling was dat u al zo snel zwanger zou worden (pagina 7, beschermingsrapport) (…) Deze feitelijke onjuistheden zouden conform de richtlijnen hersteld moeten worden voor zover het uw passages betreft. Voor het overige volstaat het dat uw document waarin u uw visie en reactie uiteen zet als bijlage bij de rapportage wordt gevoegd. Ik acht uw klacht gegrond. (…)

Klacht 9

Ten onrechte staat in het rapport betreffende het beschermingsonderzoek bij het gespreksverslag van u en uw partner opgenomen de zin "Het was niet de bedoeling dat moeder zo snel al zwanger zou worden" (pagina 7 beschermingsrapport). Hierdoor is de beeldvorming van de rechter ten onrechte negatief beïnvloed en ziet de rechter u en uw partner mogelijk als onverantwoordelijke mensen. Ten onrechte staat in het rapport dat u het volgende verklaard zou hebben: "het was niet de bedoeling dat moeder zwanger zou worden". Deze feitelijke onjuistheid zou conform het Kwaliteitskader 2009 gecorrigeerd dienen te worden, aangezien u dit in uw reactie op het rapport heeft aangegeven. Ik acht uw klacht gegrond.

(…)

Gelet op de in deze brief op uw klachten gegevens beslissingen is er geen aanleiding om het rapport aan te passen. Zeker niet nu er al uitspraak is gedaan in deze zaak. (…)”

“(…) Ter zitting van 10 december 2012 is de zaak behandeld, gelijktijdig met het hoger beroep dat door de stiefvader was ingesteld tegen de beschikking van 25 september 2012 waarbij onder meer zijn verzoek tot ondertoezichtstelling van [de minderjarige, rb] is afgewezen (…).

Ter zitting is de moeder verschenen, bijgestaan door haar advocaat. Namens de raad was mevrouw [B] aanwezig. De heer [C] was aanwezig als vertegenwoordiger van BJZ. Ook de vader en de pleegouders zijn verschenen, evenals de stiefvader die werd bijgestaan door zijn advocaat. (…)

De beoordeling

(…)

De positie van de stiefvader (…)

Het hoger beroep van de moeder

* materieel

“Korte samenvatting van de feiten:

Tijdens de zwangerschap van [de minderjarige, rb] gaan klaagster en de biologische vader uit elkaar. [De minderjarige, rb] wordt geboren op het adres van grootouders (mz) en groeit op met klaagster. Ze wonen aanvankelijk in bij grootouders. Als [de minderjarige, rb] 1.5 jaar is, gaan klaagster en [de minderjarige, rb] wonen bij de [stiefvader, rb] (Friesland). Deze relatie duurt ongeveer 7 jaar. In september 2011, gaan [de minderjarige, rb] en moeder, na het verbreken van de relatie met de [stiefvader, rb], weer bij grootouders (mz) wonen. De biologische vader van [de minderjarige, rb] is woonachtig in [plaats 3] . Klaagster krijgt dan een nieuwe relatie (met [de huidige echtgenoot van eiseres, rb], voornoemd) in [plaats 1] (juli 2011). Ze gaat daar ook werken. De [stiefvader, rb] verzoekt op 24 februari 2012 bij de rechtbank Zwolle -Lelystad om een omgangsregeling tussen hem en [de minderjarige, rb] vast te stellen. De rechtbank houdt bij tussenbeschikking van 24 april 2012 de beslissing aan en verzoekt de raad om een omgangsonderzoek in te stellen. In haar tussenbeschikking geeft de rechtbank aan dat, indien daartoe aanleiding zou bestaan, het onderzoek moet worden uitgebreid naar een beschermingsonderzoek. Tijdens het omgangsonderzoek verneemt de raad dat klaagster met [de minderjarige, rb] naar [plaats 1] wil verhuizen in de zomer van 2012 (woonplaats nieuwe partner). De raad start daarop ambtshalve het beschermingsonderzoek. De klachten van klaagster hebben, kort samengevat, betrekking op de onprofessionele bejegening van klaagster, het niet juist vermelden van een aantal feiten in het raadsrapport en de afhandeling van een eerdere ingediende klacht bij de raad. (…)

Klachtonderdeel 2

Klaagster:

Klaagster heeft maar een conceptrapport ontvangen en niet zoals de klachtbeslissing vermeldt 'op 29 juni 2012 zijn conceptrapporten naar u toegestuurd'.

Raad:

Klaagster heeft inderdaad op 29 juni 2012 maar één conceptrapport ontvangen. Er is immers dan nog geen beschermingsrapport.

Commissie:

De commissie stelt vast dat er op 29 juni 2012 één conceptrapport naar klaagster is gestuurd. [De commissie heeft aan het einde van haar beslissing vermeld dat zij de onjuiste feiten heeft aangepast, rb]

Klachtonderdeel 3

Klaagster:

Klaagster ontkent een conceptrapport te hebben ontvangen van het beschermingsraadsrapport, zoals in de klachtbeslissing wordt gesteld op pagina 2. Klaagster geeft aan ook niet in de gelegenheid gesteld te zijn mondeling of schriftelijk op het rapport te reageren.

Raad:

Hoewel het Kwaliteitskader ons daartoe wel verplicht is er geen conceptrapport aangaande bescherming naar klaagster gestuurd. Ook heeft klaagster het bewuste rapport niet kunnen inzien en bespreken, terwijl het Kwaliteitskader ons ook daartoe verplicht. Deze niet fraaie handelwijze is te verklaren door de tijdsdruk om tijdig, voorafgaand aan de zitting van de rechtbank, ons advies te kunnen overleggen. Aan deze afweging is in het MDO uitdrukkelijk aandacht besteed. Er is dus voorrang gegeven aan het tijdig adviseren van de rechter.

Klaagster heeft daardoor geen inzage in het bewuste rapport en geen gesprek daarover gehad. Er is voor gekozen om [de minderjarige, rb] voor de zomervakantie duidelijkheid te geven.

Commissie:

De commissie stelt vast dat de raad in strijd heeft gehandeld met het Kwaliteitskader door klaagster geen inzage te geven in het concept beschermingsrapport. De commissie stelt verder vast dat klaagster ook niet in de gelegenheid is gesteld daarop mondeling of schriftelijk te reageren. De raad heeft daardoor, bewust, het beginsel van hoor en wederhoor niet in acht genomen bij een rapport dat een advies bevat met voor klaagster en [de minderjarige, rb] verstrekkende gevolgen en maatregelen. Omdat de zienswijze van klaagster niet is opgenomen in het rapport is niet uit te sluiten dat de lezer van het rapport (bijvoorbeeld de behandelend rechter) een vertekend dan wel onjuist beeld krijgt van de situatie. Het feit dat er onder tijdsdruk moest worden gehandeld en dat, in de ogen van de raad, een spoedeisend belang aanwezig was, mag geen reden zijn om het beginsel van hoor en wederhoor niet toe te passen. De raad staat immers andere middelen ter beschikking om spoedeisendheid op te lossen, bv. door het vragen van een spoedmachtiging. De commissie oordeelt dan ook dat de raad op deze onderdelen onzorgvuldig heeft gehandeld.

De commissie overweegt ambtshalve dat het raadsrapport op onderdelen steunt op de weergave van subjectieve opvattingen van de raadsonderzoeker. De commissie noemt als voorbeeld de constatering van de raadsonderzoeker dat klaagster naar zijn mening zo snel zwanger is geworden en dat dit zijn beeld bevestigt dat klaagster eerst handelt en pas later bekijkt wat dit voor anderen, waaronder [de minderjarige, rb], betekent. Dergelijke subjectieve opvattingen worden niet door feiten ondersteund en zijn dus onvoldoende objectief van aard. Omdat aanknopingspunten die het standpunt van de raadsonderzoeker onderbouwen ontbreken, zo is niet bekend wat de raadsonderzoeker begrijpt onder "het snel zwanger zijn", bestaat het gevaar dat het uiteindelijke advies van de raad aan de rechtbank niet door argumenten van voldoende gewicht wordt gedragen. Het is goed mogelijk dat deze subjectieve invulling samenhangt met de omstandigheid dat een belangrijke partij, namelijk klaagster, niet door de raad is gehoord, waardoor een correctie niet heeft kunnen plaatsvinden. De klacht is op dit onderdeel gegrond. (…)

Klachtonderdeel 5

Klaagster:

Klaagster leest in de klachtbeslissing dat haar zwangerschap de directe aanleiding is geweest om in het MDO te besluiten om het onderzoek uit te breiden naar het beschermingsonderzoek. Klaagster is hiervan niet op de hoogte gebracht en vindt deze aanleiding opmerkelijk.

Raad:

De zwangerschap dient, samen met de aanstaande verhuizing, gezien te worden als één van de gewijzigde omstandigheden waardoor het beschermingsonderzoek is opgestart. Voor de zomervakantie zou er, in het belang van [de minderjarige, rb], duidelijkheid over de te bewandelen weg moeten bestaan. De formulering in de klachtbeslissing is op dit punt onvolledig dan wel onjuist. De zwangerschap behoort gezien te worden als één van de gewijzigde omstandigheden, waarover echter niet goed is gecommuniceerd.

Commissie:

In de klachtbeslissing is op pagina 6 opgenomen dat (alleen) de zwangerschap van klaagster de directe aanleiding is geweest om in het MDO te besluiten het onderzoek uit te breiden naar een beschermingsonderzoek. De commissie stelt vast dat de formulering in de klachtbeslissing niet volledig is, omdat tijdens het onderzoek ter zitting is gebleken dat de zwangerschap samen met de verhuizing, door de raad als één van de gewijzigde factoren is beschouwd voor de start van het beschermingsonderzoek. De klacht is op dit onderdeel gegrond.

(…)

Klachtonderdeel 6

Klachtonderdeel 6 (inhoudende dat nu door de raad erkend wordt dat eiseres een stabiele factor is geweest voor de minderjarige maar dat zij betreurt dat dit niet in het rapport verwerkt is en dat er ook niet is gekeken naar alternatieve mogelijkheden om een uithuisplaatsing te voorkomen zodat de minderjarige niet gescheiden wordt van de stabiele factor in haar leven, de moeder, rb.) is door regiodirecteur al gegrond verklaard.

Klachtonderdeel 7

Klaagster:

Zowel het beschermingsrapport (pagina 2) als de klachtbeslissing (pagina 7) bevatten de foutieve vermelding dat [de minderjarige, rb] samen met klaagster bij grootouders is gaan wonen. Hierdoor ontstaat het beeld dat klaagster pas na de geboorte van [de minderjarige, rb] bi] grootouders is gaan wonen. Dat is onjuist. [de minderjarige, rb] is geboren in het ouderlijk huis van klaagster. Daarna is ze bij de [stiefvader, rb] gaan wonen en na 7 jaar is [de minderjarige, rb] weer woonachtig bij grootouders.

Raad:

De klachtbeslissing en het beschermingsrapport bevatten op dit punt een feitelijke onjuistheid.

Commissie:

De commissie stelt vast dat het beschermingsrapport ten onrechte vermeldt dat [de minderjarige, rb] ‘na de geboorte met haar moeder bij grootouders (mz) is gaan wonen’. [De minderjarige, rb] is namelijk geboren in het ouderlijk huis van klaagster. De klacht is op dit onderdeel gegrond.

Klachtonderdeel 8

Klaagster:

Klaagster meldt dat de situatie bij grootouders niet veilig is; de zus van klaagster heeft contacten in criminele milieu (hennep) en de mogelijkheid bestaat dat deze zus ook bij grootouders gaat wonen. Er is ten onrechte geen onderzoek verricht naar de opvoedsituatie in [plaats 1] . Het verblijf in [plaats 2] is immers maar tijdelijk. Een uithuisplaatsing mag alleen worden gevraagd als uiterste middel. De raad heeft onzorgvuldig gehandeld omdat

onderzoek naar opvoedmogelijkheden door de ouder zelf voorop had moeten staan. Klaagster is van mening dat [de minderjarige, rb] best een verhuizing met hulpverlening aankan.

Raad:

Het rapport had explicieter moeten vermelden dat klaagster heeft aangegeven dat de situatie bij de grootouders niet zonder meer veilig is. De situatie in [plaats 2] is voor [de minderjarige, rb] het meest stabiel. Door tijdsdruk moest er voor de zomervakantie duidelijkheid komen. Het is de wens van [de minderjarige, rb] om niet te verkassen en om op school in [plaats 2] te blijven. De situatie in [plaats 2] zorgt voor continuïteit in het leven van [de minderjarige, rb]. Er is geen twijfel over de opvoedingscapaciteiten van klaagster. Het probleem is dat de volwassenen in het leven van [de minderjarige, rb] niet op een lijn zitten. Er is geen overeenstemming waardoor [de minderjarige, rb] telkens tot een keuze wordt gedwongen, terwijl juist de volwassenen de beste keuze voor [de minderjarige, rb] zouden moeten maken.

Commissie:

De commissie stelt vast dat de raad niet onzorgvuldig heeft gehandeld door geen onderzoek in te stellen naar de situatie in [plaats 1] . De onderzoeksvragen die in het rapport op pagina 1 zijn vermeld verplichten de raad daartoe niet. Andere gronden die daartoe aanleiding zouden gegeven zijn niet gesteld noch gebleken. Over de veiligheidssituatie bij grootouders wordt in de bijlage bij het rapport gemeld, zodat de rechtbank daarvan kennis kon nemen. De klacht is op dit onderdeel niet gegrond.

Klachtonderdeel 9

Klaagster:

Klaagster geeft aan dat de raad de problematiek van [de minderjarige, rb] bagatelliseert door te zeggen dat zij slechts een paar deukjes heeft opgelopen. Door de uithuisplaatsing wordt de ontwikkeling van [de minderjarige, rb] ernstig in gevaar gebracht, namelijk omdat ze dan gescheiden wordt van de meest stabiele factor in haar leven.

Raad:

De raad heeft met deze opmerking willen aangeven dat het wonderwel goed gaat met [de minderjarige, rb]. Door de handelwijze van volwassenen is de hulp echter niet van de grond gekomen. [de minderjarige, rb] bezit blijkbaar de kracht om zich, na zoveel te hebben meegemaakt, redelijk goed te ontwikkelen.

Commissie:

De commissie overweegt dat de raad de problematiek van [de minderjarige, rb] niet (heeft) onderschat en dat de raad op dit punt niet onzorgvuldig heeft gehandeld. De klacht is op dit onderdeel niet gegrond.

Klachtonderdeel 10

Klaagster:

Het raadsrapport vermeldt ten onrechte dat klaagster geen hulpverlening accepteert en dat vrijwillige hulpverlening moeilijk tot stand komt. Klaagster heeft weldegelijk hulpverlening (ook in [plaats 2] ) georganiseerd, namelijk bij schoolmaatschappelijk werkster [X] . Deze heeft [de minderjarige, rb] ook aangemeld bij het KIES­ programma (Kinderen In Echtscheidings Situaties) in [plaats 1] . Het AMK heeft ook geadviseerd en een overdracht gedaan aan BJZ in verband met een mogelijke indicatie voor inzet opvoedondersteuning (IOG). Bureau Jeugdzorg concludeert dan vervolgens dat er geen hulpverlening (IOG) nodig is. Klaagster heeft dus alle hulp aangenomen. Het beschermingsrapport, met de zinsnede 'vrijwillige

hulpverlening komt niet of onvoldoende tot stand' is dan echter al naar de rechter. Klaagster heeft daarover geen bezwaar kunnen maken omdat zij het concept-rapport nooit heeft ontvangen. In het omgangsrapport op pagina 12 staat vermeld: "hulpverlening aan [de minderjarige, rb] zelf, lijkt op dit moment niet nodig." Ook op pagina 8 van de klachtbeslissing vermeldt de directeur nog dat [de minderjarige, rb] geen last heeft van kindproblematiek, maar van problemen tussen volwassenen. Klaagster vraagt zich af waar het verwijt dat ze geen hulp accepteert op is gebaseerd als er wordt vastgesteld dat er geen kindproblematiek is?

Raad:

De hulpverlening heeft bij de gewijzigde omstandigheden onvoldoende kans van slagen gekregen. Er is niet iets tot stand gekomen waardoor er verandering te bespeuren is. Over de bereidwilligheid van klaagster tot het ontvangen van hulp bestaat geen twijfel. Klaagster heeft weldegelijk hulp georganiseerd (zie o.a. p. 9 beschermingsrapport), zowel voor zichzelf als voor [de minderjarige, rb]. Over de vraag welke hulp klaagster verder nog dient te regelen had duidelijker gecommuniceerd moeten worden.

Commissie:

De commissie stelt vast dat de in de visie van de raad niet gelukte hulpverlening op twee onderdelen een belangrijke rol speelt in het rapport, namelijk bij de start en het einde van het onderzoek. De commissie zal beide onderdelen hierna afzonderlijk toelichten.

Een belangrijke reden voor de start van het beschermingsonderzoek is dat 'vrijwillige hulpverlening niet of onvoldoende tot stand komt ' (p.1 beschermingsrapport). De overgelegde stukken leveren echter geen aanwijzingen op voor de aannemelijkheid van een falende hulpverlening waardoor de ontwikkeling van [de minderjarige, rb] zou worden bedreigd. Ook het onderzoek ter zitting levert geen aanwijzingen op voor die stellingname. Het is, zo wordt duidelijk tijdens de zitting, juist een aantal te wijzigen omstandigheden, zoals een naderende verhuizing en de zwangerschap, die voor de raad de aanleiding heeft gevormd het beschermingsonderzoek te starten. De commissie stelt vast dat het raadsrapport op dat punt derhalve onjuiste informatie bevat waardoor ernstige twijfel ontstaat over de ontstaansgrond van het beschermingsrapport. De commissie oordeelt dat het rapport op dit onderdeel ondeugdelijk is opgebouwd en dat de klacht gegrond is.

De vaststelling van een falende hulpverlening speelt ook nog een grote rol aan het slot van het rapport, als wordt concludeert dat de ontwikkeling van [de minderjarige, rb] ernstig wordt bedreigd en dat een OTS en uithuisplaatsing daarom passende maatregelen zijn. Het belangrijkste argument voor deze conclusie is de omstandigheid dat 'hulpverlening in een vrijwillig kader onvoldoende kans van slagen heeft', oftewel met andere woorden, dat de benodigde hulpverlening tussen de volwassenen niet van de grond is gekomen (p. 13 beschermingsrapport). Op diverse pagina's in het rapport wordt immers vermeld dat hulpverlening aan [de minderjarige, rb] zelf niet nodig lijkt (p. 4 en 13 beschermingsrapport). Het gaat dus om hulpverlening die gericht is op het bereiken van afstemming tussen de betrokken volwassenen. Daarbij wordt dan gedoeld op klaagster, stiefvader, grootouders en vader. Los van de vraag of [de minderjarige, rb] hulp behoeft stelt de commissie vast dat klaagster voor [de minderjarige, rb] in ieder geval actief hulp heeft ingeschakeld. Uit de stukken blijkt dat zij, deels op eigen initiatief, hulp heeft ingeschakeld voor het welzijn van [de minderjarige, rb], zowel in [plaats 2] als in [plaats 1] . Verder is, ook tijdens het onderzoek van de commissie, geen duidelijkheid gekomen over de wijze waarop klaagster volgens de raad dan wél invulling had moeten geven aan de inspanningsverplichting om de noodzakelijke hulpverlening op gang te brengen. Daardoor is ook niet duidelijk geworden of klaagster, indien zij wel op de hoogte zou zijn geweest van de juiste hulp, deze hulp niet zou hebben ingeschakeld, hetgeen toch een voorwaarde lijkt bij het advies zoals door de raad gegeven. De klacht is op dit onderdeel gegrond.

(…)

Klachtonderdeel 13

Klaagster:

In de klachtbeslissing wordt gebruik gemaakt van een stuk dat feitelijke onjuistheden bevat. De raad behoort uit te gaan van feiten. Er is geen hoor en wederhoor geweest. Op pagina 11 van het omgangsrapport wordt uitgegaan van feiten die door de raadsonderzoeker eenzijdig en vanuit zijn visie worden weergegeven. Vooral de zinsnede dat klaagster wijze van aangaan en verbreken van relaties met belangrijke mensen een negatief voorbeeld voor [de minderjarige, rb] is, stoort klaagster. Immers, klaagster heeft in haar leven maar één keer een relatie verbroken en dat was met stiefvader. Zij is zelf door de vader van [de minderjarige, rb] verlaten. Daarnaast heeft klaagster wel degelijk eerst in [plaats 2] werk gezocht. Nadat zij kennis kreeg aan [haar huidige echtgenoot, rb] is zij regelmatig te [plaats 1] verbleven, echter is zij vier dagen in de week in [plaats 2] geweest om de zorg voor [de minderjarige, rb] op zich te nemen. Ten slotte heeft klaagster de contacten tussen [de minderjarige, rb] en de biologische vader gestimuleerd. Als de biologische vader deze contacten uit de weg gaat kan klaagster dat niet worden verweten. Omdat er geen hoor en wederhoor is geweest, heeft klaagster haar visie van het verhaal niet kunnen geven.

Raad:

Het gaat ook over de relatie tussen [de minderjarige, rb] en de volwassenen. Klaagster heeft daarin niet altijd

de juiste keuze gemaakt.

Commissie:

De commissie stelt vanwege de schending van het beginsel van hoor en wederhoor vast dat de op pagina 11 in het raadsrapport genoemde feiten mogelijkerwijs een subjectieve lading bezitten, namelijk de visie van de raadsonderzoeker. Omdat klaagster niet in de gelegenheid is geweest haar visie daarover te geven is de betrouwbaarheid van de genoemde feiten en omstandigheden in het geding. Omdat aan de juistheid van de feiten kan worden getwijfeld is ook de daarop gestoelde conclusie, dat er twijfels zijn of moeder de belangen van [de minderjarige, rb] voorop stelt bij haar keuzes, onvoldoende onderbouwd. De commissie is van oordeel dat het rapport op dit onderdeel niet deugdelijk is. De klacht is op dit onderdeel gegrond.

(…)

Klachtonderdeel 21

Klaagster:

Ten onrechte verbindt de raad geen gevolgen aan gegronde klachten. Welk nut heeft het werken met kwaliteitskaders als deze niet in acht worden genomen? Waarom wordt er gewerkt met klachtenregelingen als deze geen effect hebben?

Raad:

Feitelijke onjuistheden worden aangepast in het rapport en reacties van klaagster worden als bijlagen toegevoegd aan het rapport. Dat is in deze zaak ook gebeurd.

Commissie:

De commissie stelt vast dat de raad op deze klachtonderdelen niet onzorgvuldig te werk is gegaan. De klacht is op dit onderdeel niet gegrond. (...)”

Op 24 juli 2013 heeft BJZ verzocht een andere stichting te belasten met het toezicht op de minderjarige. Bij beschikking van diezelfde datum heeft de kinderrechter in de rechtbank Noord-Holland de ots ambtshalve verlengd met vier weken, terwijl een datum werd vastgesteld waarop belanghebbenden zouden kunnen worden gehoord, te weten

20 augustus 2013.

“STANDPUNTEN PARTIJEN

Bureau Jeugdzorg heeft aan het verzoek ten grondslag gelegd dat de minderjarige in een gespannen leefsituatie heeft verkeerd, waarin zij te maken heeft gehad met ruzies tussen haar ouders, pleegouders en andere belangrijke volwassenen in haar omgeving. Daardoor is de minderjarige belast met keuzes die zij niet hoeft te maken en heeft zij geen basisvertrouwen meer in met name volwassenen. Hierdoor is de minderjarige belemmerd in het ontwikkelen van haar sociaal emotionele gevoelens. Sinds I juni 2013 verblijft de minderjarige weer bij de moeder. De moeder is zwanger en de minderjarige zal een zusje krijgen, waardoor er opnieuw veel voor haar zal veranderen. In het aankomende jaar dient te worden gewerkt aan een stabiele en veilige woonplek voor de minderjarige. Zij dient zich veilig te voelen en vertrouwen te krijgen in de volwassenen om haar heen en in staat

te zijn om haar emoties op een adequate wijze te uiten. Tot slot zal zij moeten leren om te gaan met haar loyaliteit naar haar beide ouders. Het is voor de minderjarige van belang dat zij rust ervaart in haar opvoeding en dat zij de ervaringen in het verleden een plek kan geven. Om de minderjarige te kunnen blijven volgen en de geïndiceerde hulpverlening te garanderen, dient de ondertoezichtstelling naar mening van Bureau Jeugdzorg te worden verlengd.

Blijkens het verzoekschrift van Bureau Jeugdzorg kan de vader zich vinden in het verzoek om de ondertoezichtstelling van de minderjarige te verlengen.

De moeder is van mening dat de ondertoezichtstelling op 31 juli 2012 ten onrechte is uitgesproken en derhalve niet kan worden verlengd. Naar mening van de moeder was het beschermingsrapport waarop de ondertoezichtstelling destijds was gebaseerd ondeugdelijk, subjectief van aard en dient er te worden getwijfeld aan het bestaansrecht van het rapport. Naar mening van de moeder was er geen sprake van een bedreiging in de ontwikkeling van de minderjarige ten tijde van het onderzoek van de Raad voor de Kinderbescherming (hierna: de Raad) en de uitspraak van de kinderrechter. Daarnaast had de vrijwillige hulpverlening niet gefaald en was ook niet te voorzien dat deze zou gaan falen. Naar mening van de moeder heeft de hulpverlening gefaald vanaf het moment dat de minderjarige uit huis werd geplaatst en de ondertoezichtstelling werd uitgesproken. Sinds de minderjarige uit huis is geplaatst, is er sprake van een duidelijke achteruitgang in haar ontwikkeling en is er sprake van kindproblematiek. De minderjarige heeft nu stress, is angstig, lijkt teruggetrokken en in ingewikkelde situaties klapt zij dicht. De minderjarige woont nu weer bij de moeder terwijl de feitelijke situatie sinds 31 juli 2012 niet is gewijzigd. De moeder stelt dat zij geen enkele begeleiding of hulpverlening heeft gehad om de situatie dusdanig te veranderen die de ontwikkelingsbedreiging van de minderjarige zou moeten opheffen. Zij heeft zelf wel getracht hulpverlening te krijgen, maar werd in verband met de ondertoezichtstelling telkens terugverwezen naar Bureau Jeugdzorg. De moeder wijst er tot slot op dat zij hoogzwanger is en dat ten aanzien van het ongeboren kind geen melding is gemaakt van een ondertoezichtstelling.

OVERWEGINGEN

De rechtbank stelt voorop dat geen hoger beroep is ingediend tegen de ondertoezichtstelling zoals deze op 31 juli 2012 is uitgesproken. Deze ondertoezichtstelling is derhalve in stand gebleven. De rechtbank is van oordeel dat de ondertoezichtstelling dient te worden verlengd. De minderjarige verblijft sinds I juni 2013 weer bij de moeder in [plaats 1] . De moeder verwacht binnenkort te bevallen van een dochter. De minderjarige zal moeten leren omgaan met de nieuwe woonomgeving, haar zusje, de nieuwe partner van de moeder en een ander gezinsverband. Gelet op hetgeen de minderjarige heeft meegemaakt, acht de rechtbank het van belang dat de

ondertoezichtstelling wordt verlengd zodat Bureau Jeugdzorg de ontwikkeling van de minderjarige kan blijven volgen en hulpverlening kan bieden. Dat ten aanzien van het ongeboren kind van de moeder geen ondertoezichtstelling wordt overwogen maakt niet dat de rechtbank tot een ander oordeel komt. Er bestonden en bestaan zorgen om [de minderjarige, rb], omdat zij veel heeft meegemaakt. Op grond van de verkregen inlichtingen is de kinderrechter van oordeel dat de voorwaarden, in artikel 254, eerste lid, Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek voor ondertoezichtstelling gesteld, nog aanwezig zijn. (…)”

U deelde mee de ondertoezichtstelling te willen beëindigen. Na bestudering van de stukken deel ik u mede dat de Raad voor de Kinderbescherming zich hiertegen niet zal verzetten om de volgende redenen:

Bij aanvang van de OTS waren er zorgen v.w.b. de sociale ontwikkeling van [de minderjarige, rb], dit ten gevolge van de echtscheiding. Tevens waren er zorgen/ twijfels of [de minderjarige, rb] het goed zou krijgen bij moeder na de echtscheiding omdat men van mening was dat zij mogelijk als vijfde wiel aan de wagen zou

worden behandeld, dit gezien het feit moeder zwanger was. Inmiddels is gebleken dat [de minderjarige, rb] zich

bij moeder goed ontwikkeld en zij heeft een goede sterke band met zowel moeder als haar zusje. Vanuit de ambulante hulpverlening komt naar voren dat [de minderjarige, rb] zich goed ontwikkelt en er geen

aanvullende hulpverlening noodzakelijk is. Wel blijft het belangrijk dat de betrokken volwassenen ervoor zorg dragen dat zij [de minderjarige, rb] niet belasten met volwassenproblematiek. [De minderjarige, rb] vindt contact/omgang met haar vader en zijn gezin erg moeilijk, maar moeder ondersteunt en stimuleert haar wel

in dit contact. Bovenstaande maakt dat [de minderjarige, rb] niet langer in haar ontwikkeling bedreigd wordt en

het niet langer noodzakelijk is de OTS voort te laten duren. Tevens wordt moeder geacht indien noodzakelijk zelfstandig hulpverlening in te schakelen als zij dit nodig acht. (…)”

Toetsingskader

“3.4.1 Ingevolge art. 1:238 lid 2 BW worden de taken en bevoegdheden van de Raad bepaald bij wet en voert de Raad deze taken en bevoegdheden uit namens de minister van Justitie en Veiligheid. In zaken over minderjarigen, uitgezonderd die welke hun levensonderhoud betreffen, kan de rechter het advies van de Raad inwinnen indien hij dit met het oog op de beoordeling van de belangen van de minderjarige noodzakelijk acht (art. 810 lid 1 Rv) . De Raad kan in deze zaken ook uit eigen beweging zijn mening schriftelijk aan de rechter kenbaar maken of ter zitting verschijnen, indien de Raad dit met het oog op de beoordeling van de belangen van de minderjarige noodzakelijk acht (art. 810 lid 2 Rv) . Aan een ouder die daarom verzoekt komt het recht op contra-expertise toe (art. 810a Rv) . Daarnaast onderzoekt de Raad op grond van art. 3.1 Jeugdwet de noodzaak tot het treffen van een kinderbeschermingsmaatregel, onder meer indien het Advies- en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling daarom verzoekt (‘beschermingsonderzoek’).

“2.2 Uitgangspunten bij de uitvoering

De Raad kan zijn wettelijke taken en daaruit voortvloeiende bevoegdheden ter bescherming van de rechten en belangen van het kind desnoods ongevraagd en tegen de wil van de ouders uitoefenen. Om die reden zal de Raad zich bij de uitvoering van die taken houden aan de volgende uitgangspunten:

• De Raad werkt professioneel, zorgvuldig en nauwkeurig.

• De werkwijze en procedures van de Raad zijn kenbaar en transparant.

• De Raad vermijdt iedere vorm van partijdigheid of vooringenomenheid.

• De Raad betrekt het kind bij het onderzoek dat wordt ingesteld.

• De Raad weegt gedurende zijn bemoeienis de in het geding zijnde belangen op redelijke wijze tegen elkaar af, waarbij het belang van het kind de leidraad vormt.

• De Raad informeert de ouders/verzorgers en minderjarigen actief over de werkwijze van de Raad en stelt hen in de gelegenheid hun visie kenbaar te maken. Deze visie wordt meegewogen bij de besluitvorming.

• Iedere beslissing die door de Raad wordt genomen tijdens het onderzoek, is deugdelijk gemotiveerd. (…).”

“De raad voor de kinderbescherming en de gecertificeerde instelling zijn verplicht in rapportages of verzoekschriften de van belang zijnde feiten volledig en naar waarheid aan te voeren.”

“Commissie:

De commissie stelt vast dat de raad in strijd heeft gehandeld met het Kwaliteitskader door klaagster geen inzage te geven in het concept beschermingsrapport. De commissie stelt verder vast dat klaagster ook niet in de gelegenheid is gesteld daarop mondeling of schriftelijk te reageren. De raad heeft daardoor, bewust, het beginsel van hoor en wederhoor niet in acht genomen bij een rapport dat een advies bevat met voor klaagster en [de minderjarige, rb] verstrekkende gevolgen en maatregelen. Omdat de zienswijze van klaagster niet is opgenomen in het rapport is niet uit te sluiten dat de lezer van het rapport (bijvoorbeeld de behandelend rechter) een vertekend dan wel onjuist beeld krijgt van de situatie. Het feit dat er onder tijdsdruk moest worden gehandeld en dat, in de ogen van de raad, een spoedeisend belang aanwezig was, mag geen reden zijn om het beginsel van hoor en wederhoor niet toe te passen. De raad staat immers andere middelen ter beschikking om spoedeisendheid op te lossen, bv. door het vragen van een spoedmachtiging. De commissie oordeelt dan ook dat de raad op deze onderdelen onzorgvuldig heeft gehandeld.”

“(…) ambtshalve dat het raadsrapport op onderdelen steunt op de weergave van subjectieve opvattingen van de raadsonderzoeker. De commissie noemt als voorbeeld de constatering van de raadsonderzoeker dat klaagster naar zijn mening zo snel zwanger is geworden en dat dit zijn beeld bevestigt dat klaagster eerst handelt en pas later bekijkt wat dit voor anderen, waaronder [de minderjarige, rb], betekent. Dergelijke subjectieve opvattingen worden niet door feiten ondersteund en zijn dus onvoldoende objectief van aard. Omdat aanknopingspunten die het standpunt van de raadsonderzoeker onderbouwen ontbreken, zo is niet bekend wat de raadsonderzoeker begrijpt onder "het snel zwanger zijn", bestaat het gevaar dat het uiteindelijke advies van de raad aan de rechtbank niet door argumenten van voldoende gewicht wordt gedragen. Het is goed mogelijk dat deze subjectieve invulling samenhangt met de omstandigheid dat een belangrijke partij, namelijk klaagster, niet door de raad is gehoord, waardoor een correctie niet heeft kunnen plaatsvinden. De klacht is op dit onderdeel gegrond. (…)

Ook oordeelde de externe klachtencommissie (bij het gegrond bevinden van klachtonderdeel 13) dat de zinsnede, dat klaagsters wijze van het aangaan en verbreken van relaties met belangrijke mensen een negatief voorbeeld is voor de minderjarige, onvoldoende feitelijk is onderbouwd en tevens dat de daaruit getrokken conclusie, te weten dat er twijfels zijn of moeder de belangen van de minderjarige voorop stelt bij haar keuzes, onvoldoende is onderbouwd. De regiodirecteur had verder al geoordeeld dat in het raadsrapport ten onrechte niet was vermeld dat de moeder een stabiele factor in het leven van de minderjarige was. De externe klachtencommissie deelde dit oordeel (bij de beslissing op klachtonderdeel 6). Door deze subjectieve, in plaats van de ingevolge het Kwaliteitskader 2009 vereiste objectieve, feitenweergave is eiseres ten onrechte negatief neergezet in het rapport. Bovendien is hierdoor de centrale, stabiele rol die zij in het leven van de minderjarige speelde/speelt niet voldoende onder de aandacht gebracht.

“De vaststelling van een falende hulpverlening speelt ook nog een grote rol aan het slot van het rapport, als wordt concludeert dat de ontwikkeling van [de minderjarige, rb] ernstig wordt bedreigd en dat een OTS en uithuisplaatsing daarom passende maatregelen zijn. Het belangrijkste argument voor deze conclusie is de omstandigheid dat 'hulpverlening in een vrijwillig kader onvoldoende kans van slagen heeft', oftewel met andere woorden, dat de benodigde hulpverlening tussen de volwassenen niet van de grond is gekomen (p. 13 beschermingsrapport). Op diverse pagina's in het rapport wordt immers vermeld dat hulpverlening aan [de minderjarige, rb] zelf niet nodig lijkt (p. 4 en 13 beschermingsrapport). Het gaat dus om hulpverlening die gericht is op het bereiken van afstemming tussen de betrokken volwassenen. Daarbij wordt dan gedoeld op klaagster, stiefvader, grootouders en vader. Los van de vraag of [de minderjarige, rb] hulp behoeft stelt de commissie vast dat klaagster voor [de minderjarige, rb] in ieder geval actief hulp heeft ingeschakeld. Uit de stukken blijkt dat zij, deels op eigen initiatief, hulp heeft ingeschakeld voor het welzijn van [de minderjarige, rb], zowel in [plaats 2] als in [plaats 1] . Verder is, ook tijdens het onderzoek van de commissie, geen duidelijkheid gekomen over de wijze waarop klaagster volgens de raad dan wél invulling had moeten geven aan de inspanningsverplichting om de noodzakelijke hulpverlening op gang te brengen. Daardoor is ook niet duidelijk geworden of klaagster, indien zij wel op de hoogte zou zijn geweest van de juiste hulp, deze hulp niet zou hebben ingeschakeld, hetgeen toch een voorwaarde lijkt bij het advies zoals door de raad gegeven. De klacht is op dit onderdeel gegrond.”

“De bedreiging bestaat uit: Ouders en andere belangrijke volwassenen in het leven van [de minderjarige, rb] verschillen ernstig van mening over de woonplek van [de minderjarige, rb]. [de minderjarige, rb] wordt met de gevolgen daarvan geconfronteerd. De bedreiging kan onvoldoende op een andere manier worden weggenomen, omdat ouders en andere betrokkenen niet met elkaar communiceren. Hulpverlening in een vrijwillig kader heeft onvoldoende kans van slagen, omdat ouders hun eigen oplossingen kiezen en niet met elkaar tot overeenstemming kunnen komen. De meest passende maatregel is een ondertoezichtstelling en een machtiging uithuisplaatsing bij grootouders voor een half jaar.

Hiermee heeft de raad de suggestie gewekt dat het nodig was dat alle bij de minderjarige betrokken volwassenen overeenstemming zouden moeten bereiken over de nieuwe woonplaats van de minderjarige. De door hem als noodzakelijk aangeduide hulpverlening (die naar zijn inzicht onvoldoende kans van slagen had) had daarop immers betrekking. Deze suggestie is echter onjuist. Alleen eiseres en de vader, als met het gezag belaste ouders, waren bevoegd over de woonplaats van de minderjarige te beslissen (art. 1:251 BW) . De overige drie bij de minderjarige betrokken volwassenen, te weten de stiefvader en de grootouders moederszijde) hadden hierover geen zeggenschap.

‘Hij accepteert dat [de minderjarige] vooralsnog bij grootouders in [plaats 2] woont en in [plaats 2] op school blijft. Hij zou het liefst willen dat [de minderjarige, rb] nu bij hem komt wonen, maar begrijpt dat dit ook weer onrust zal geven voor [de minderjarige, rb].

Een kinderrechter zou overigens in zo’n gezagsgeschil ook niet zonder toestemming van eiseres hebben kunnen beslissen dat de minderjarige, zonder haar en de vader, bij haar grootouders in [plaats 2] zou moeten blijven wonen. Een dergelijke beslissing zou immers op een uithuisplaatsing neerkomen. Daarvoor gelden de eerder genoemde, strikte wettelijke criteria.

Causaal verband

“Daaraan staat niet zonder meer in de weg dat de gestelde tekortkomingen in het onderzoek van de Raad ook aan de familierechter zijn voorgelegd en voor deze geen aanleiding hebben gevormd om van dat onderzoek voor zijn beslissing geen gebruik te maken, of nader onderzoek te gelasten, en tegen diens beslissing geen rechtsmiddel is aangewend.”

Dat de moeder het door de raad in gang gezette proces niet meer heeft kunnen stoppen wordt immers daardoor verklaard dat de raad in het algemeen wordt beschouwd als de deskundige bij uitstek op het gebied van kinderbescherming en door het grote gewicht dat de rechter aan zijn rapportages en standpunten pleegt te hechten. Met het beschermingsrapport heeft de raad de rechters op het verkeerde been gezet. Het standpunt van de moeder kon haar niet baten; het woog voor de betreffende rechters eenvoudigweg niet tegen het oordeel van de raad op. Bovendien heeft de raad gedurende de looptijd van de muhp steeds zijn oordeel gehandhaafd. Ook in dit geding heeft de raad aangevoerd juist te hebben gehandeld.

Schadevergoeding

Materiële schade

De overige kosten hebben betrekking op het betalen van een verplichte ouderbijdrage aan het LBIO wegens de uithuisplaatsing € 759,59 (prod. 41), spullen voor de minderjarige € 659,68 (prod. 43), griffierechten en advocaatkosten € 1.455,89 (prod. 42) en overige kosten € 553,59 (prod. 43).

Reiskosten

De reiskosten gemoeid met de klacht bij de National Ombudsman kan eiseres evenwel niet voor rekening van de Staat brengen. De burgerlijke rechter is aan een eventueel oordeel van de Nationale Ombudsman niet gebonden (Hoge Raad 14 februari 1992, ECLI:NL:HR:1992:ZC0506, m.nt. P.J. Stolk). Gesteld noch gebleken is dat het maken van deze kosten noodzakelijk was ter vaststelling van de aansprakelijkheid van de raad. Op het moment dat het gesprek met de Nationale Ombudsman plaatsvond (24 juni 2013) was de uithuisplaatsing verder feitelijk al beëindigd. Deze kosten (163 kilometer x

€ 0,29 = € 47,27) worden niet meegenomen. De gevorderde reiskosten zijn daarmee tot een bedrag van (€ 4.500 - € 47,27 =) € 4.452,73 toewijsbaar.

Tijdverzuim

Overige kosten

Wel toewijsbaar zijn de door eiseres gevorderde griffierechten en advocaatkosten à

€ 1.455,89 in verband met de procedures bij de rechtbank en het hof. Uit het hiervoor overwogene blijkt namelijk dat in dit geval sprake is van onrechtmatig handelen door een procedure te voeren. De door de raad ingestelde verzoeken tot ots en muhp hadden, gelet op de ongegrondheid ervan, in verband met de betrokken belangen van eiseres achterwege behoren te blijven, nu zij waren gebaseerd op een onzorgvuldig en daarmee onrechtmatig rapport. De raad heeft zijn verzoeken tot ots en muhp gebaseerd op feiten en omstandigheden waarvan hij de onjuistheid kende dan wel behoorde te kennen (Hoge Raad 29 juni 2007, ECLI:NL:HR:2007:BA3516 en Hoge Raad 6 april 2012, ECLI:NL:HR:2012:BV7828).

Immateriële schade

Buitengerechtelijke incassokosten en proceskosten

Dit vonnis is gewezen door mr. M.J. Alt-van Endt en in het openbaar uitgesproken op

18 december 2019. ¹