Rechtbank Limburg 24-02-2021, ECLI:NL:RBLIM:2021:1771

Gezien het tijdsverloop van de eerdere taxatie stelt [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] zich op het standpunt dat de woning opnieuw getaxeerd dient te worden. Zij betwist voorts dat het reëel is aansluiting te zoeken bij de WOZ-waarde, omdat algemeen bekend is dat de WOZ-waarde van een woning niet overeenstemt met de marktwaarde van de woning. Voorts ziet de WOZ-waarde per 1 januari 2019 op de waarde van de woning in 2018.

[gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] betwist dat door [eiser in conventie, verweerder in reconventie] bedragen van € 50.000,- , € 4.000,- en € 15.200,- van zijn privé-rekening zijn gestort op de gezamenlijke rekening van partijen. [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] is hier niet mee bekend. Er was geen strikte scheiding van financiën. Op de gemeenschappelijk rekening vonden maandelijks stortingen plaats door [eiser in conventie, verweerder in reconventie] en [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] , ook heeft [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] in 2005 nog een bedrag van € 20.651,68 op die rekening gestort.

[gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] stelt dat wanneer zij voor 50 % dient bij de dragen in de hypotheek- en overige eigenaarslasten van de woning, [eiser in conventie, verweerder in reconventie] gehouden is tot betaling van een gebruiksvergoeding ter hoogte van de helft van de woonlasten.

[eiser in conventie, verweerder in reconventie] stelt dat een gebruiksvergoeding niet op de plaats is omdat [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] vrijwillig uit de woning is vertrokken. Ook staat de slechte staat van de woning aan een door [eiser in conventie, verweerder in reconventie] aan [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] te betalen gebruiksvergoeding in de weg.

De woning behoort aan [eiser in conventie, verweerder in reconventie] en [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] gezamenlijk toe. Dit betekent dat de bepalingen van boek 3, titel 7, BW van toepassing zijn. Ten aanzien van de peildatum voor de waardering van de tot de gemeenschap behorende woning is de hoofdregel dat dit het tijdstip van de verdeling is, dus de dag dat de deelgenoten de verdelingshandeling verrichten zoals bedoeld in art. 3:182 BW, of indien de rechter de verdeling vaststelt, de dag waarop deze de verdeling vaststelt (lees: de datum van het vonnis). Van deze hoofdregel kan worden afgeweken indien partijen een andere peildatum overeen zijn gekomen of indien de rechter meent dat op grond van de eisen van redelijkheid en billijkheid van de hoofdregel dient te worden afgeweken. Nu partijen het met elkaar eens zijn dat als peildatum voor de vaststelling van de waarde van de woning de datum van de feitelijke verdeling heeft te gelden, zal de rechtbank de hoofdregel volgen.

Voordat tot het benoemen van een deskundige wordt overgegaan, zal de rechtbank partijen in de gelegenheid stellen zich bij akte uit te laten over het aantal en het specialisme van de te benoemen deskundige(n), over de aan de deskundige(n) voor te leggen vragen en de kostenbegroting. Indien partijen zich wensen uit te laten over de persoon van de te benoemen deskundige(n), dienen zij daarbij aan te geven over welke deskundige(n) zij het eens zijn, dan wel tegen wie zij gemotiveerd bezwaar hebben. De rechtbank zal de zaak hiertoe naar de rol verwijzen.

De rechtbank is voorlopig van oordeel dat kan worden volstaan met de benoeming van één deskundige zijnde makelaar/taxateur dat de navolgende vragen dienen te worden voorgelegd:

1. op welke vrije verkoopwaarde, vrij van huur en/of gebruiksrechten ter zake, naar

peildatum per datum vonnis taxeert u het woonhuis staande en gelegen te [woonplaats 1] aan de [adres] ?

2. zijn er nog andere punten die u naar voren wilt brengen waarvan de rechter volgens

u kennis dient te nemen bij de verdere beoordeling?

Uit art. 3:166 lid 2 vloeit voort dat deelgenoten ieder een gelijk aandeel in de gemeenschap hebben, tenzij hun rechtsverhouding anders meebrengt. Bij verdeling van de gemeenschap heeft (althans in beginsel) iedere deelgenoot recht op vergoeding door de gemeenschap van het bedrag dat hij uit zijn privé-vermogen ten behoeve van de verkrijging van dat goed heeft besteed (ECLI:NL:HR:2006:AU8938).

Ter discussie staat of [eiser in conventie, verweerder in reconventie] € 50.000,- en € 4.000,- uit zijn privé-vermogen heeft aangewend om de woning te kopen. In de overgelegde producties staat dat:

- op 29 augustus 2003 een bedrag van € 50.000,- bijgeschreven is op

[rekeningnummer 2] , zijnde de gemeenschappelijke spaarrekening van partijen, en dat dit bedrag afkomstig is van [rekeningnummer 1] , zijnde de gemeenschappelijke betaalrekening van partijen (productie 13 bij dagvaarding en productie 31 bij de conclusie van antwoord in reconventie),

- op 15 oktober 2003 een bedrag van € 4.000,-, afgeschreven is van

Tussen partijen is niet in geding dat [eiser in conventie, verweerder in reconventie] een schenking onder uitsluitingsclausule heeft verkregen. Wel staat ter discussie of die schenking op de gezamenlijke rekeningen van partijen is gestort, de schenking is aangewend voor de aankoop van de woning en [eiser in conventie, verweerder in reconventie] dan ook voor dat bedrag een vergoedingsrecht heeft dat voldaan dient te worden uit overwaarde van de woning. Terwijl [eiser in conventie, verweerder in reconventie] zich op het standpunt stelt dat dit wel degelijk het geval is, betoogt [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] dat de gelden op de gezamenlijke rekeningen niet afkomstig zijn uit de schenking, en dat - voor zover de rechtbank wel tot dit oordeel komt - van de gezamenlijke rekeningen betalingen zijn gedaan waarmee het saldo op die rekening gezamenlijk gespendeerd is en dat ook zij bedragen op gezamenlijke rekening heeft gestort waaronder een bedrag van € 20.654,68. De rechtbank is van oordeel dat, in het licht van het verweer van [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] , [eiser in conventie, verweerder in reconventie] onvoldoende heeft onderbouwd dat de gelden die op enig moment op de gezamenlijke rekening stonden en zijn aangewend voor de aanschaf van de woning uit de schenking afkomstig zijn.

Tussen partijen is niet in geding dat [eiser in conventie, verweerder in reconventie] voor € 57.385,- (extra) op de hypothecaire schuld heeft afgelost. Wel is in geding of [eiser in conventie, verweerder in reconventie] voor dat bedrag recht heeft op een vergoeding.

Ingevolge artikel 3:172 BW dragen deelgenoten naar evenredigheid van hun aandelen bij tot de uitgaven die voortvloeien uit handelingen welke bevoegdelijk ten behoeve van de gemeenschap zijn verricht. Dit artikel voorziet in een bijdrageplicht in de uitgaven ten behoeve van de gemeenschap(pelijke woning) naar rato van ieders eigendomsaandeel. De Hoge Raad heeft echter beslist dat met uitgaven ten behoeve van de gemeenschap worden bedoeld: kosten van onderhoud en instandhouding van het gemeenschappelijk pand. Het aangaan van hypothecaire geldleningen valt daar niet onder, ook niet als de middelen daarvan gebruikt zijn ter financiering van de aankoop en verbouwing van het gemeenschappelijk pand. De aflossingen vallen hier dus niet onder. (HR 11-10-1991, NJ 1992/600).

Partijen kunnen van het uitgangspunt, als opgenomen in artikel 3:172 BW, dat ieder de helft van de uitgaven draagt, afwijken. [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] stelt zich op het standpunt dat partijen afspraken hebben gemaakt en dat zij, gezien haar hoge huurlasten niet in de eigenaarslasten hoeft mee te dragen. [eiser in conventie, verweerder in reconventie] betwist dit gemotiveerd. Zijdens [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] blijft het bij een blote stelling. Het had op de weg van [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] gelegen deze stelling te onderbouwd. Wanneer is deze afspraak gemaakt? Op welke wijze (in persoon of anderszins? Wie waren daarbij aanwezig? Nu [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] niet verder komt dan een blote stelling gaat de rechtbank, in het licht van het door [eiser in conventie, verweerder in reconventie] gevoerde verweer, hieraan voorbij.

Het beroep van [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] op de redelijkheid en billijkheid kan, gezien [eiser in conventie, verweerder in reconventie] betwisting, niet slagen. Zo had het op de weg van [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] gelegen te onderbouwen hoe hoog de woonkosten van haar en van [eiser in conventie, verweerder in reconventie] zijn en hoe deze kosten in verhouding tot elkaar staan. Voorts staat vast dat [naam zoon] pas op een later moment, in ieder geval pas na het uitbrengen van de dagvaarding (december 2019), volledig bij [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] is gaan wonen, terwijl de door [eiser in conventie, verweerder in reconventie] gevorderde eigenaarslasten zien op de periode tot en met december 2019.

De rechtbank stelt de eigenaarslasten als volgt vast:

De rechtbank heeft in r.o. 4.11.3.4. overwogen dat [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] gehouden is tot betaling van € 3.911,69 aan eigenaarslasten. Daarmee wordt aan de voorwaarde waaronder de eis in reconventie is ingesteld voldaan, en dient de rechtbank deze te beoordelen.

Ingevolge artikel 3:169 BW is iedere deelgenoot bij gebreke van een andersluidende regeling bevoegd tot gebruik van een gemeenschappelijk goed, mits dit gebruik met het recht van de overige deelgenoten te verenigen is. Dit artikel heeft mede tot strekking de deelgenoot die het goed met uitsluiting van de andere deelgenoot gebruikt, te verplichten de deelgenoot die aldus verstoken is van het gebruik en genot waarop hij uit hoofde van het deelgenootschap recht heeft, schadeloos te stellen, bijvoorbeeld door het betalen van een gebruiksvergoeding. Daarbij is van belang dat de rechtsbetrekking tussen de deelgenoten wordt beheerst door de redelijkheid en billijkheid (art. 3:166 lid 3 BW) .

Het staat vast dat [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] de mede-eigendom van de woning heeft. Zij is daarom naast [eiser in conventie, verweerder in reconventie] gerechtigd tot het gebruik daarvan. Voor het toekennen van een gebruiksvergoeding is plaats als de mede-eigenaar (hier: [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] ) verstoken blijft van het gebruik en/of genot van de woning waarop zij uit hoofde van het deelgenootschap recht heeft. In dat geval dient [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] schadeloos te worden gesteld door [eiser in conventie, verweerder in reconventie] als deelgenoot die wel dit gebruik en genot van de woning heeft; [eiser in conventie, verweerder in reconventie] woont in de woning. Vast staat dat [eiser in conventie, verweerder in reconventie] in de woning is blijven wonen nadat [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] in oktober 2017 daaruit is vertrokken en dat [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] sindsdien niet meer over het gebruik en genot van de woning, die wel haar (mede)eigendom is, kan beschikken. Reeds voor dat gemiste gebruik en genot dient [eiser in conventie, verweerder in reconventie] , gelet op het bepaalde in art. 3:169 BW, [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] schadeloos te stellen. Of [gedaagde in conventie, eiseres in reconventie] nu wel of niet vrijwillig uit de woning is vertrokken, doet hier niet aan af.

De rechtbank gaat voor de hoogte van de gebruiksvergoeding uit van een rendementspercentage over de (over)waarde van de woning. De gebruiksvergoeding dient berekend te worden over de periode oktober 2017 tot en met december 2019. De rechtbank neemt daarbij als uitgangspunt een rendementspercentage over de overwaarde van de woning, waarbij de rechtbank uitgaat van een rendementspercentage over 2017 van 2 %, over 2018 van 1 % en over 2019 van 0,5 %. Tussen partijen is de waarde van de woning in geschil (r.o. 4.3.2. t/m 4.3.3.) en de rechtbank is dan ook voornemens een deskundige te benoemen die zich uitlaat over de huidige waarde van de woning (r.o. 4.3.4.). De deskundige zal voorts worden verzocht, in kader van de door de rechtbank vast te stellen gebruiksvergoeding, zich uit te laten over de waarde van de woning in 2017, 2018 en 2019.