Gerechtshof Amsterdam 13-02-2024, ECLI:NL:GHAMS:2024:569

De vader verzoekt in principaal hoger beroep de moeder niet-ontvankelijk te verklaren in haar verzoeken, althans die verzoeken af te wijzen, onder overweging dat de woonplaats van de kinderen [plaats A] is.

In incidenteel hoger beroep verzoekt hij, met vernietiging van de bestreden beschikking in zoverre, de navolgende zorg- en vakantieregeling vast te stellen, waarbij de vader een ruimer aandeel zal hebben in de zorg voor de kinderen:

Reguliere omgang

De kinderen verblijven bij de vader in de oneven week van woensdag uit school tot vrijdag naar school, en in de even week van vrijdag uit school tot zondag 17.00 uur.

Vakanties

Het wisselmoment is om 13:00 uur, waarbij de moeder de kinderen naar [plaats A] brengt en de vader de kinderen naar Friesland brengt.

Overige feestdagen:

Tenslotte verzoekt de vader zowel in principaal hoger beroep als in incidenteel hoger beroep de moeder te veroordelen in de proceskosten.

Uit de stukken is het volgende gebleken. De ouders hebben voorafgaand aan de geboorte van de kinderen besloten tot het aangaan van intentioneel ouderschap: bij elk van hen bestond een kinderwens zonder dat tussen hen sprake was (en is) van een affectieve relatie. Als gezegd, zijn de kinderen geboren in 2014 respectievelijk 2016. Zij zijn nu negen respectievelijk zeven jaar oud. Ten tijde van hun geboorte waren de ouders allebei woonachtig in [plaats A] . Zij zijn dat nog steeds. De moeder heeft sinds de geboorte van de kinderen de rechter verscheidene malen om vervangende toestemming gevraagd om met de kinderen naar Friesland te verhuizen. Dat verzoek is in februari 2018 en (in hoger beroep) in januari 2019 afgewezen. De moeder heeft de rechter in 2021 wederom verzocht om vervangende toestemming tot verhuizing met de kinderen naar Friesland, maar dat verzoek heeft zij later ingetrokken. In maart 2023 heeft zij het verzoek opnieuw gedaan (in de onderhavige procedure), waarna het bij de bestreden beschikking is afgewezen.

Het hof is van oordeel dat voldoende is gebleken van gewijzigde omstandigheden die maken dat het verzoek van de moeder om vervangende toestemming tot verhuizing thans volledig ter beoordeling voorligt, en wel aan de hand van het hierna te melden wettelijk kader. Het is inmiddels vijf jaar geleden dat de rechter over een dergelijk verzoek van de moeder onherroepelijk uitspraak heeft gedaan. Zo zijn de kinderen inmiddels een stuk ouder en hebben zij anderhalf jaar onder toezicht gestaan van de GI, terwijl de moeder tevens stelt een baan te hebben in Friesland.

Wettelijk kader

De standpunten van partijen, de raad en de GI

De moeder is – kort samengevat - van mening dat haar verzoek om vervangende toestemming voor verhuizing met de kinderen naar Friesland ( [plaats B ] ) door de rechtbank ten onrechte is afgewezen. De verhuizing naar Friesland is volgens haar noodzakelijk en na afweging van alle betrokken belangen ook gerechtvaardigd. De moeder heeft daartoe een aantal omstandigheden en argumenten aangedragen, waarop het hof hierna, voor zover nodig, zal ingaan.

De vader betwist het standpunt van de moeder. Volgens hem heeft de rechtbank het verzoek van de moeder terecht afgewezen. Ook op hetgeen de vader aanvoert, zal het hof hierna waar nodig ingaan.

Beoordeling door het hof

Uit de stellingen van partijen voor zover over en weer niet betwist kan niet meer worden afgeleid dan dat het onderwerp ‘verhuizing’ tussen hen voorafgaand aan de geboorte van de kinderen wellicht ter sprake is geweest, maar dat zij daarover geen concrete afspraken hebben gemaakt. Voor zover de moeder stelt dat dit laatste wel het geval is geweest, blijkt dit niet uit de stukken. De stellingen van de moeder op dit punt kunnen dus niet dienen ter ondersteuning van haar belang om met de kinderen naar Friensland te verhuizen.

Dit alles maakt op zichzelf het belang van de moeder bij een verhuizing naar Friesland niet minder zwaarwegend. Het hof heeft geen aanleiding eraan te twijfelen dat zij zich niet gelukkig voelt in [plaats A] , waar haar behuizing te wensen overlaat en zij het gemeenschapsgevoel mist dat in Friesland wel aanwezig is. Ze voelt zich beter (en ook een betere moeder) in Friesland waar zij vandaan komt en nog steeds regelmatig met de kinderen verblijft, en waar haar familie en vrienden een netwerk vormen voor haar en de kinderen. Met dit belang van de moeder is ook het belang van de kinderen gegeven, nu zij voor een substantieel deel door de moeder worden verzorgd en opgevoed. Dat ook de kinderen het in Friesland zeer naar hun zin hebben, behoeft geen nadere toelichting en is ook niet door de vader betwist.

Daartegenover staat het – evenzeer zwaarwegende - belang van de vader bij voortzetting van het huidige wekelijkse en ook door de weekse verblijf van de kinderen bij hem teneinde op deze wijze zo goed mogelijk bij de verzorging en opvoeding van de kinderen betrokken te blijven. Ook het belang van de kinderen is ermee gediend om in de omgeving van hun vader te kunnen opgroeien en daarbij mede door hem te worden verzorgd en opgevoed. Daar komt bij dat [plaats A] , waar de kinderen zijn geboren en tot op heden wonen, een voor hen vertrouwde omgeving is waar zij naar school gaan en hun sociale omgeving hebben.

Het hof is van oordeel dat het belang van de vader (en de kinderen) zwaarder weegt dan dat van de moeder (en de kinderen). Anders dan de moeder stelt, heeft een verhuizing van haar met de kinderen naar Friesland te verregaande gevolgen voor de omgang tussen de vader en de kinderen en zijn betrokkenheid bij hun verzorging en opvoeding. De afstand tussen [plaats A] en [plaats B ] staat in de weg aan een wekelijkse omgang tussen de vader en de kinderen waarbij de vader ook door de weeks omgang met de kinderen heeft. Een dergelijke omgang moet onontbeerlijk worden geacht voor de band tussen de kinderen en de vader, zeker nu de omgang en hechtingsrelatie tussen [minderjarige 1] en de vader extra aandacht behoeft en de communicatie tussen de ouders zodanig te wensen overlaat dat niet kan worden verwacht dat het wegvallen van de wekelijkse en door de weekse omgang in voldoende mate wordt gecompenseerd als de moeder met de kinderen naar Friesland verhuist. Het is niet reëel van de vader te verlangen dat hij dan regelmatig in Friesland gaat verblijven om de kinderen te zien, zoals de moeder in de door haar opgesomde omgangsalternatieven voorstelt. Verder is gebleken dat ook thans de omgangsregeling en verdeling van de vakanties vaak onderwerp van geschil is tussen de ouders. De GI is daarom nog in een vrijwillig kader betrokken bij het borgen van de omgangs- en vakantieregeling tussen de vader en de kinderen.

Daar komt bij dat de moeder de economische noodzaak van een verhuizing naar Friesland niet aannemelijk heeft weten te maken. Vaststaat dat zij sinds het overlijden van haar vader in 2015 haar onroerend goed in Friesland vanuit [plaats A] beheert. Zij voorziet daarmee in haar levensonderhoud. Zij stelt per april 2023 in dienst te zijn getreden van [X BV] in Friesland, waardoor zij naast het beheer van haar eigen onroerend goed, ook het vastgoed in [X BV] moet beheren en aldus aan Friesland is gebonden. De (bedrijfs)panden van [X BV] ziin in Friesland gelegen en het beheer van die panden is vanuit [plaats A] niet mogelijk. De bedoeling is dat [X BV] waarvan de moeder van de moeder nu enig aandeelhouder is, wordt overgedragen aan de moeder en haar broer. De moeder dient, aldus haar stellingen, de zaken en werkzaamheden van haar moeder over te nemen, nu laatstgenoemde op leeftijd is en haar gezondheid te wensen overlaat. Het hof is van oordeel dat het op de weg van de moeder had gelegen om haar stellingen tegenover hetgeen de vader daartegen heeft ingebracht nader te concretiseren en te onderbouwen, in het bijzonder dat en waarom het beheer van de bedrijfspanden van [X BV] door haar uitsluitend vanuit Friesland moet worden gedaan, wat dat beheer precies inhoudt aan taken en waarom daarvoor niet een derde kan worden ingeschakeld. De door de moeder overgelegde arbeidsovereenkomst met [X BV] is niet voldoende, evenmin als de informatie die de moeder bij bericht van 24 november 2011 als productie 13 heeft overgelegd.

De moeder heeft nog gerefereerd aan een eerder door de GI gegeven advies dat haar belang bij verhuizing met de kinderen naar Friesland ondersteunde. Wat daarvan verder zij, dit leidt het hof niet tot een andere belangenafweging, evenmin als hetgeen de moeder voor het overige nog heeft aangevoerd, waaronder het advies van de kindbehartiger en van de kinderombudsman waaraan zij eveneens heeft gerefereerd.

In incidenteel hoger beroep

Zorgregeling

De vader verzoekt uitbreiding van de zorgregeling in die zin dat de kinderen een nacht langer per week bij hem verblijven, zodat er meer tijd is voor contactopbouw, de moeder de gelegenheid heeft om vaker naar Friesland te gaan en de kinderen meer rust hebben. Volgens de moeder is de vader niet ontvankelijk in dit verzoek en moet het in elk geval worden afgewezen. Onder meer voert zij daartoe aan dat de vader niet met haar wil communiceren, partijen bij het aangaan van het intentioneel ouderschap een vaste verdeling van 72 % - 28 % hebben afgesproken en de kinderen hebben aangegeven niet vaker bij de vader te willen zijn.

De vader betwist hetgeen de moeder aanvoert. Er is vanaf de eerste kennismaking sprake geweest van co-ouderschap als uitgangspunt en de vader heeft altijd aangegeven dat hij meer omgang met de kinderen wil. De moeder motiveert de kinderen op geen enkele manier om naar hun vader te gaan, in tegendeel.

De GI heeft ter zitting – kort samengevat – verklaard achter een uitbreiding van de zorgregeling tussen de kinderen en de vader te staan, maar dat het tot op heden niet is gelukt om dit te bewerkstelligen.

Het hof stelt voorop dat, anders dan de moeder stelt, niet is gebleken van feiten of omstandigheden die in de weg staan aan de ontvankelijkheid van de vader in zijn verzoek. Wat de wijziging van omstandigheden betreft, geldt ook hier het tijdverloop sinds de beschikking uit 2018 waarbij de omgangsregeling is bepaald, de hulp die sindsdien is verleend en de huidige leeftijd van de kinderen.

Het hof beschikt in dit stadium niet over voldoende informatie om een definitief oordeel over het verzoek tot uitbreiding van de zorgregeling te kunnen geven. De hulpverlening vanuit Altra is nog niet opgestart (de kinderen staan nog op de wachtlijst) en er is nadere informatie nodig over onder meer de sociaal emotionele ontwikkeling van de kinderen en de hechtingsrelatie tussen [minderjarige 1] en de vader. Het hof zal de raad verzoeken een onderzoek te verrichten aan de hand van de vraag welke mogelijkheden er zijn voor uitbreiding van de zorgregeling tussen de kinderen en de vader, of er factoren zijn die uitbreiding van de omgang belemmeren en zo ja, of en op welke wijze en termijn deze kunnen worden opgeheven. De raad dient het hof daarover schriftelijk te adviseren. De beslissing op het verzoek tot het uitbreiden van de zorgregeling zal in afwachting daarvan worden aangehouden.

Proceskosten