Rechtbank Midden-Nederland 22-04-2024, ECLI:NL:RBMNE:2024:2400

De rechtbank heeft de volgende stukken ontvangen:

• het verzoekschrift, met bijlagen, ingediend op 2 februari 2024;

• het e-mailbericht van 28 februari 2024 van de ABS.

Het verzoek is besproken tijdens de mondelinge behandeling (zitting) van 9 april 2024. Daarbij waren aanwezig:

• [verzoeker] en diens advocaat;

• [echtgenote] , de echtgenote van [verzoeker] .

[verzoeker] is geboren op [geboortedatum] 1995 in [geboorteplaats] .

Van de geboorte van [verzoeker] is op [datum] 1995 door de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente [gemeente] een geboorteakte opgemaakt met nummer [nummer] van het jaar 1995.

Op de geboorteakte staat als geslacht van [verzoeker] vermeld: mannelijk.

[verzoeker] heeft de Nederlandse nationaliteit.

De ABS heeft zich gerefereerd aan het oordeel van de rechtbank.

De rechtbank zal opdracht geven aan de ABS om de geboorteakte van [verzoeker] te verbeteren, in die zin dat bij geslacht wordt vermeld ‘X’. Daarnaast zal de rechtbank opdracht geven aan de ABS om de voornaam van [verzoeker] te wijzigen in ‘ [voornaam] ’. De rechtbank zal hierna uitleggen waarom zij deze beslissing neemt.

De rechtbank zal opdracht geven aan de ABS om de geboorteakte van [verzoeker] te verbeteren, in die zin dat bij geslacht wordt vermeld ‘X’. De rechtbank zal dit hierna toelichten.

De rechtbank overweegt dat het in beginsel aan de wetgever is om een voorziening te treffen die het mogelijk maakt om een non-binaire geslachtsidentiteit op te nemen in de geboorteakte. Hoewel er wel initiatief toe is genomen, is er op dit moment nog geen wetgevingsproces in gang gezet. Het is nog onduidelijk op welke termijn de inwerkingtreding van wetgeving over een neutrale geslachtsregistratie wel kan worden verwacht. De rechtbank overweegt dat zolang er geen wetgeving is, elke concrete zaak aan de hand van de aard en inhoud van het verzoek en de verdere omstandigheden van het geval moet worden beslist, zoals de Hoge Raad heeft geoordeeld in zijn uitspraak van 4 maart 2022. ²

De rechtbank is van oordeel dat het ontbreken van een wettelijke regeling om de vermelding van het geslacht op de geboorteakte te wijzigen naar een non-binaire variant, betekent dat non-binaire personen niet de mogelijkheid hebben om zelf te beschikken over de registratie van hun geslacht. Dit is anders dan bij personen die de overtuiging hebben tot het andere geslacht te behoren. Voor hen geldt namelijk dat er wel een wettelijke regeling bestaat om het geslacht te wijzigen van man naar vrouw, of van vrouw naar man. ³

Gelet op het voorgaande is de rechtbank van oordeel dat het verzoek op dezelfde manier moet worden benaderd als is omschreven in de artikelen 1:28 tot en met 1:28c van het Burgerlijk Wetboek (BW) voor mensen die de overtuiging hebben tot het andere geslacht te behoren.

[verzoeker] heeft geen deskundigenverklaring overgelegd, zoals dit in de wet is voorgeschreven voor transgenderpersonen en voor personen waarvan het geslacht niet kan worden vastgesteld. ⁵

De rechtbank is van oordeel dat de beleving van het geslacht geen objectief gegeven is dat door een deskundige kan worden vastgesteld. Dit wordt ook erkend in maatschappelijke ontwikkelingen, waaronder in de rechtspraak en in het hiervoor genoemde wetsvoorstel. ⁶ In het aanhangige wetsvoorstel wordt immers voorgesteld om de verplichte deskundigenverklaring af te schaffen. Tegelijkertijd wordt nagedacht over een vorm van regulering waarbij wordt gewaakt voor een te lichtzinnig genomen besluit om over te gaan tot een wijziging van registratie van het geslacht. De rechtbank zal zich hierbij aansluiten en beoordelen of in deze situatie, waarin [verzoeker] geen deskundigenverklaring heeft overgelegd, kan worden vastgesteld dat het besluit duurzaam is en niet lichtzinnig is genomen.

Gelet op het voorgaande is de rechtbank van oordeel dat voldoende gebleken is dat [verzoeker] goed heeft nagedacht over de beslissing om een wijziging te vragen van de geslachtsaanduiding in de geboorteakte en dat [verzoeker] een duurzame overtuiging heeft over diens genderidentiteit. [verzoeker] identificeert zich niet als man of vrouw en heeft er daarom belang bij dat diens geboorteakte wordt aangepast en daarmee in overeenstemming wordt gebracht. De rechtbank zal daarom het verzoek toewijzen en de ABS gelasten om aan de geboorteakte van [verzoeker] een latere vermelding toe te voegen van wijziging van het geslacht, in die zin dat het geslacht zal zijn ‘X’.

De rechtbank zal opdracht geven aan de ABS om de voornaam van [verzoeker] te wijzigen in ‘ [voornaam] ’. [verzoeker] heeft namelijk duidelijk gemaakt dat die een zwaarwegend belang heeft bij de voornaamswijziging. Daarnaast is de gevraagde voornaam niet ongepast en geen geslachtsnaam. ⁸

Voor zover er is verzocht om de beslissing uitvoerbaar bij voorraad te verklaren, zal de rechtbank dit afwijzen. De ABS kan de geboorteakte namelijk pas aanpassen (door een latere vermelding bij de geboorteakte op te maken) wanneer de beslissing onherroepelijk is.

gelast de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente [gemeente] om aan de geboorteakte met nummer [nummer] van het jaar 1995 de latere vermelding toe te voegen van de wijziging van:

• het geslacht, in die zin dat het geslacht zal zijn: ‘X’,

• de voornaam in: ‘ [voornaam] ’,

wijst het meer of anders verzochte af.