Rechtbank Rotterdam 25-09-2024, ECLI:NL:RBROT:2024:10877

De vrouw verzoekt te verklaren voor recht dat de ouders het gezamenlijk ouderlijk gezag uitoefenen, althans te bepalen dat ze het ouderlijk gezag voortaan gezamenlijk uitoefenen over de minderjarige [voornaam minderjarige 2] .

De man voert gemotiveerd verweer en verzoekt bij wijze van zelfstandig verzoek voor recht te verklaren dat hij het eenhoofdig gezag over [voornaam minderjarige 2] heeft.

Op de stellingen van partijen zal hierna – voor zover van belang – nader worden ingegaan.

Allereerst zal moeten worden vastgesteld of de man met het eenhoofdig gezag over de minderjarige is belast, zoals hij stelt.

Dit leidt ertoe dat de rechtbank eerst naar Chinees recht dient te beoordelen of de man en de vrouw van rechtswege het ouderlijk gezag hebben verkregen over [voornaam minderjarige 2] .

Ondanks dat China geen partij is bij het HKBV 1996, brengt de universele werking van artikel 16 HKBV 1996 (zie artikel 20 HKBV) met zich dat het verdrag toch moet worden toegepast.

Op grond van het vorenstaande stelt de rechtbank dan ook vast dat de ouders ten tijde van de geboorte van [voornaam minderjarige 2] belast zijn geraakt met het gezamenlijke gezag over hem, hetgeen overigens door beide partijen niet wordt weersproken.

De man stelt vervolgens dat hij na de echtscheiding met het eenhoofdig gezag over [voornaam minderjarige 2] is belast en dat de vrouw hiertoe een document heeft ondertekend.

De vrouw stelt dat zij ten tijde van de echtscheiding iets heeft ondertekend, maar omdat zij nauwelijks kan lezen en schrijven niet weet wat zij precies heeft ondertekend en dat zij er in ieder geval niet vanuit ging dat dit iets met het ouderlijk gezag te maken had.

Gezien de etnische minderheidsgroep waartoe partijen behoren is het voor partijen (bijna) niet mogelijk de gelegaliseerde echtscheidingsbeschikking uit China waaruit een en ander blijkt, te verkrijgen. Partijen hebben ieder voor zich dit als zodanig in de procedure naar voren gebracht.

Op grond van het vorenstaande gaat de rechtbank ervan uit dat beide ouders zijn belast met het ouderlijk gezag over de minderjarige.

Door de man bepleit is dat het document dat de vrouw zou hebben ondertekend ten tijde van de echtscheiding inhoudt dat zij afziet van het hebben van ouderlijk gezag over [voornaam minderjarige 2] en dat de man vervolgens alleen is belast met het ouderlijk gezag over hem. De vrouw heeft hierover gesteld dat zelfs als zo’n beslissing door de rechtbank in China zou zijn genomen, wat de vrouw blijft betwisten, zo’n beslissing niet voor erkenning in Nederland in aanmerking komt. Hierover overweegt de rechtbank als volgt.

1. beslissingen gegeven in een Staat die partij is bij het Haags Kinderbeschermings-
verdrag 1996 en

2. beslissingen gegeven in een van de EU-lidstaten.

Geen van deze situaties is op China van toepassing. Een beslissing van een rechtbank in China inzake het gezag, wordt in Nederland dus niet van rechtswege erkend.

Dit heeft tot gevolg dat het commune Nederlandse IPR bepaalt of de beslissing voor erkenning vatbaar is. De Nederlandse wet bevat geen regels betreffende de erkenning van beslissingen ter zake van ouderlijke verantwoordelijkheid. Niettemin heeft zich in de rechtspraak aan de hand van het bepaalde in artikel 431 lid 2 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering een erkenningsregel ontwikkeld die inmiddels voor alle buitenlandse vonnissen geldt die niet onder de werking van een geschreven erkenningsregel vallen. Hieruit volgt dat een buitenlandse beslissing of een buitenlandse akte in Nederland in beginsel wordt erkend indien aan al de volgende criteria is voldaan:

a. de bevoegdheid van de rechter die de beslissing heeft gegeven, berust op een
bevoegdheidsgrond die naar internationale maatstaven algemeen aanvaardbaar is;

b. de buitenlandse beslissing tot stand is gekomen in een gerechtelijke procedure die voldoet
aan de eisen van behoorlijke en met voldoende waarborgen omklede rechtspleging;

c. de buitenlandse beslissing is niet in strijd met de Nederlandse openbare orde, en

d. de buitenlandse beslissing niet onverenigbaar is met een tussen dezelfde partijen gegeven
beslissing van de Nederlandse rechter, dan wel met een eerdere beslissing van een
buitenlandse rechter die tussen dezelfde partijen is gegeven in een geschil dat hetzelfde
onderwerp betreft en op dezelfde oorzaak berust, mits die eerdere beslissing voor
erkenning in Nederland vatbaar is.

De beslissing van de rechtbank in China is niet voorhanden en kan niet in de procedure worden ingebracht. Daarom kan niet worden nagegaan of bij de totstandkoming van de beslissing is voldaan aan de in de vorige paragraaf onder b genoemde waarborgen. Zijn de betrokkenen naar behoren opgeroepen en in de gelegenheid gesteld te worden gehoord? Is er een behoorlijk onderzoek voorafgegaan aan de beslissing? Hierbij is ook van belang dat de vrouw onbetwist heeft gesteld dat zij in de procedure in China niet is gehoord. Niet duidelijk is of de vrouw behoorlijk is opgeroepen. De rechtbank komt daarom tot het oordeel dat in ieder geval niet is voldaan aan de genoemde waarborgen onder b en dus niet in aanmerking komt voor erkenning.

De rechtbank merkt verder op dat het ouderlijk gezag in Nederland van openbare orde is en niet ter vrije bepaling van partijen staat. Voor zover de man stelt dat door de vrouw ondertekende verklaring moet worden beschouwd als een afspraak over het ouderlijk gezag, is die afspraak naar het oordeel van de rechtbank in strijd met de Nederlandse openbare orde en wordt die afspraak dus in Nederland niet erkend. Een en ander nog afgezien van het gegeven dat de vrouw tijdens de mondelinge behandeling naar voren heeft gebracht dat zij de Chinese taal wel kan verstaan maar niet kan lezen.

Omdat een eventuele beslissing van de rechtbank in China inzake het eenhoofdig gezag van de man niet voor erkenning in aanmerking komt en een eventuele overeenkomst tussen partijen hierover in strijd is met de Nederlandse openbare orde, betekent dit dat de man en de vrouw gezamenlijk zijn belast met het gezag over de minderjarige.

Op grond van het vorenstaande zal de rechtbank verklaren voor recht dat beide ouders zijn belast met het ouderlijk gezag over [voornaam minderjarige 2] .

Gelet op de aard van de procedure bepaalt de rechtbank dat elk van de partijen de eigen kosten draagt.