Rechtbank Amsterdam 13-12-2024, ECLI:NL:RBAMS:2024:7818

Partijen hebben verzocht de echtscheiding tussen hen uit te spreken. Zij hebben gesteld dat het huwelijk duurzaam is ontwricht.

Nu partijen woonachtig zijn op Aruba heeft onderhavige echtscheidingsprocedure een interregionaal karakter.

Bij de beantwoording van de vraag of aan de rechter in een geval van interregionale aard rechtsmacht toekomt, dient zoveel mogelijk aansluiting te worden gezocht bij de bevoegdheidsbepalingen die gelden op het terrein van het internationaal privaatrecht.

Mede gelet op artikel 4 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (hierna Rv) beoordeelt de rechtbank de rechtsmacht aan de hand van de Verordening van de Raad van 25 juni 2019 betreffende de bevoegdheid en de erkenning en tenuitvoerlegging van beslissingen in huwelijkszaken en inzake de ouderlijke verantwoordelijkheid, en betreffende internationale kinderontvoering (hierna Brussel II ter). Artikel 3 Brussel II ter regelt de bevoegdheidsgronden. De rechtbank gaat voorbij aan de in artikel 1 van de huwelijkse voorwaarden opgenomen forumkeuze nu Brussel II ter die mogelijkheid niet biedt en dit ook niet ter vrije bepaling van partijen staat. De rechtbank merkt op dat in zaken van interregionale aard de nationaliteit van partijen geen doorslag mag geven (zie Interregionaal Privaatrecht, 2de druk 2024 Prof. mr. G.C.C. Lewin paragraaf 3.8.2). De rechtbank komt dan tot het oordeel dat op grond van artikel 3, lid 1 Brussel II ter de rechtbank in beginsel geen rechtsmacht toekomt, nu partijen hun gewone verblijfplaats niet in Nederland hebben en ook de laatste gemeenschappelijke verblijfplaats niet in Nederland is geweest. Echter, in onderhavige zaak doet zich de situatie voor dat het hier gaat om een huwelijk van twee personen van gelijk geslacht. Op het moment van indiening van het echtscheidingsverzoek erkende Aruba een huwelijk tussen twee personen van gelijk geslacht niet. Volgens het Arubaanse Burgerlijk Wetboek kan een huwelijk enkel tussen man en vrouw worden gesloten. Eerst op 12 juli 2024 heeft de Hoge Raad (ECLI:NL:HR:2024:977) beslist dat uitsluiting van een huwelijk tussen personen van gelijk geslacht in Aruba (art. 1:31 lid 1 en 1:33 BWA) in strijd is met het discriminatieverbod (art. I.1 Staatsregeling Aruba). Gelet op het vorenstaande is de rechtbank van oordeel dat zij bevoegd is van het onderhavige verzoek kennis te nemen vanwege de Nederlandse nationaliteit van beide partijen.

Op grond van artikel 815, lid 2 Rv, voor zover hier van belang, dient een (inleidend) verzoekschrift tot echtscheiding een ouderschapsplan te bevatten ten aanzien van de minderjarige kinderen van partijen over wie zij al dan niet gezamenlijk het gezag uitoefenen. Nu het ouderschapsplan in de wet is geformuleerd als een processuele eis bij een verzoek tot echtscheiding heeft de rechtbank de bevoegdheid een echtgenoot in het verzoek tot echtscheiding niet-ontvankelijk te verklaren bij het ontbreken van een ouderschapsplan, tenzij er redenen zijn om aan te nemen dat het ouderschapsplan redelijkerwijs niet kan worden overgelegd (artikel 815, lid 6 Rv) .

Ook ten aanzien van het toepasselijke recht geldt in een geval van interregionaal recht dat de rechter de regels van internationaal privaatrecht zoveel mogelijk overeenkomstig moet toepassen. De rechtbank zal overeenkomstig het bepaalde in artikel 10:56 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW), Nederlands recht op het verzoek tot echtscheiding toepassen.

Het verzoek tot echtscheiding zal, als op de wet gegrond, worden toegewezen.

[verweerder] heeft primair als verweer gevoerd dat de Nederlandse rechter geen rechtsmacht heeft. [verweerder] heeft betwist dat er sprake is van een nauwere verbondenheid met de Nederlandse rechtssfeer. Partijen en de minderjarigen wonen sinds 2017 al op Aruba en de Arubaanse rechter is beter in staat om de belangen van de minderjarigen te beoordelen, aldus [verweerder] .

De rechtbank overweegt dat deze zaak een zaak van interregionaal recht betreft. Dat betekent dat de rechtbank te maken heeft met het ongeschreven recht. De Verordening (EU) 2019/1111 betreffende de bevoegdheid, de erkenning en tenuitvoerlegging van beslissingen in huwelijkszaken en inzake de ouderlijke verantwoordelijkheid, en betreffende internationale kinderontvoering (Brussel II ter), het HKBV 1961 en het Verdrag inzake de bevoegdheid, het toepasselijke recht, de erkenning, de tenuitvoerlegging en de samenwerking op het gebied van ouderlijke verantwoordelijkheid en maatregelen ter bescherming van kinderen (Den Haag 19 oktober 1996, Trb. 1997, 299, hierna Haags Kinderbeschermingsverdrag 1996) zijn niet rechtstreeks van toepassing.

[verzoeker] heeft verzocht een door [verweerder] te betalen bijdrage in de kosten van verzorging en opvoeding van de minderjarigen (hierna ook: kinderbijdrage) van € 2.141,- per maand per kind vast te stellen.

[verweerder] heeft zich primair verweerd met de stelling dat de Nederlandse rechter geen rechtsmacht heeft. Subsidiair heeft zij de gestelde behoefte van de minderjarigen en haar draagkracht betwist.

Uit artikel 4, lid 3 AliVo volgt dat een forumkeuze niet geldt ten aanzien van onderhoudsverplichtingen jegens een kind dat jonger is dan 18 jaar, zodat de rechtbank geen bevoegdheid kan aannemen op grond van de in artikel 1 van de huwelijkse voorwaarden opgenomen forumkeuze. Artikel 3 AliVo geeft de hoofdregels ten aanzien van de bevoegdheid weer. Uit artikel 3 sub c AliVo volgt dat de Nederlandse rechter rechtsmacht heeft ten aanzien van het alimentatieverzoek indien het een nevenverzoek betreft bij de echtscheiding en de bevoegdheid ten aanzien van de echtscheiding niet enkel is gebaseerd op de nationaliteit van één van partijen. Dat is hier het geval. In dit geval is de bevoegdheid ten aanzien van de echtscheiding immers gebaseerd op de gemeenschappelijke nationaliteit van partijen en op de omstandigheid dat de Arubaanse wetgeving op het moment van indiening van het echtscheidingsverzoek het huwelijk tussen partijen van gelijk geslacht niet erkende. Voor zover bij de rechtbank bekend is er op Aruba nog geen procedure gestart ten aanzien van de ouderlijke verantwoordelijkheid zodat de situatie als bedoeld in artikel 3 sub d AliVo zich hier niet voordoet ( HvJ EU 16 juli 2015, C-184/14, NJ 2015/423). De rechtbank is gelet op het voorgaande van oordeel dat zij bevoegd is van het verzoek van [verzoeker] kennis te nemen.

Ook ten aanzien van het toepasselijke recht geldt in een geval van interregionaal recht dat de rechter de regels van internationaal privaatrecht zoveel mogelijk overeenkomstig moet toepassen. De rechtbank zal het toepasselijk recht bepalen aan de hand van het Protocol inzake het recht dat van toepassing is op onderhoudsverplichtingen (hierna Protocol) nu uit artikel 2 Protocol volgt dat het Protocol universeel dient te worden toegepast. Partijen hebben in de huwelijkse voorwaarden een rechtskeuze gemaakt voor het Nederlandse recht. Echter, uit de toelichting bij artikel 7 Protocol volgt dat toepassing van dit artikel veronderstelt dat de onderhoudsgerechtigde of de onderhoudsplichtige al een verzoek heeft ingediend of een verzoek gaat indienen voor een specifieke autoriteit ten tijde van het opstellen van de huwelijkse voorwaarden en dus ten tijde van het maken van een rechtskeuze. Daarvan was echter geen sprake, zodat er ten aanzien van de kinderbijdrage geen geldige rechtskeuze is gemaakt. Artikel 8 Protocol mist in dezen toepassing, omdat uit lid 3 van dit artikel volgt dat de mogelijkheid voor een rechtskeuze uitgesloten is met betrekking tot onderhoudsverplichtingen jegens een persoon die jonger is dan 18 jaar. De rechtbank valt dan terug op de hoofdregel die volgt uit artikel 3, lid 1 Protocol dat bepaalt dat het recht van de gewone verblijfplaats van toepassing is op de onderhoudsverplichtingen. Nu de minderjarigen hun gewone verblijfplaats op Aruba hebben is het Arubaanse recht van toepassing. De uitzonderingen in artikel 4 Protocol doen zich hier niet voor. [verzoeker] heeft zich verzet tegen toepassing van het Arubaanse recht. De rechtbank gaat voorbij aan dat verweer nu artikel 5 Protocol enkel geldt ten aanzien van onderhoudsverplichtingen tussen (ex-)echtgenoten en derhalve niet ten aanzien van de onderhoudsverplichting jegens de minderjarigen.

Tussen partijen is de behoefte van de minderjarigen in geschil. Partijen zijn het er echter over eens dat de basisbehoefte van de minderjarigen € 1.460,- per maand voor beide kinderen samen bedraagt. [verzoeker] heeft gesteld dat dit bedrag moet worden verhoogd met de schoolkosten en de omstandigheid dat het leven op Aruba veel duurder is dan in Nederland. [verweerder] heeft betwist dat de behoefte met de schoolkosten moet worden verhoogd. Weliswaar zijn de schoolkosten hoger dan in Nederland, maar deze school kosten blijft [verweerder] betalen. Ook heeft [verweerder] betwist dat de kosten van levensonderhoud vele malen hoger zijn dan in Nederland. Volgens [verweerder] moet met een behoefte van € 1.460,- worden gerekend.

De rechtbank houdt rekening met een behoefte van de minderjarigen van € 730,- per kind per maand (€ 1.460,- in totaal). Daartoe overweegt de rechtbank als volgt. Naar het oordeel van de rechtbank dient het bedrag van € 1.460,- niet met de schoolkosten te worden verhoogd nu [verweerder] tijdens de mondelinge behandeling heeft toegezegd dezen te zullen blijven betalen. Daarnaast is tegenover de betwisting door [verweerder] door [verzoeker] onvoldoende onderbouwd gesteld dat er daarnaast sprake is van zulke bijzondere kosten dat de behoefte daarmee verhoogd moet worden

Beide partijen dienen naar rato van hun draagkracht in de behoefte van de minderjarigen bij te dragen. De rechtbank berekent de draagkracht van partijen aan de hand van de formule 70% [NBI – (0,3 x NBI + 1.270]. In deze formule staat 0,3 NBI voor de forfaitaire woonlast en € 1.270,- voor het draagkrachtloos inkomen in 2024. Voor een inkomen lager dan € 1.815,- wordt voor de draagkracht uitgegaan van vaste bedragen conform de draagkrachttabel 2024.

heeft op dit moment geen eigen inkomsten. Ten aanzien van de kinderbijdrage acht de rechtbank het niet redelijk van een mogelijke verdiencapaciteit uit te gaan, temeer daar partijen er destijds voor hebben gekozen dat [verzoeker] op Aruba thuis zou blijven bij de minderjarigen. De rechtbank gaat daarom uit van de minimale draagkracht van € 50,- per maand conform de draagkrachttabel 2024.

Bij de bepaling van de draagkracht van [verweerder] zal de rechtbank de door haar overgelegde draagkrachtberekening als uitgangspunt nemen.

Tussen partijen is het inkomen van [verweerder] in geschil. Tijdens het huwelijk had [verweerder] naast haar basisinkomen vanuit een dienstbetrekking als radioloog ook inkomsten uit extra MRI werkzaamheden omdat Bonaire nog niet over een MRI apparaat beschikte. Ook werkte ze als waarnemer in IJsland. Volgens [verweerder] dient met deze inkomsten geen rekening meer te worden gehouden. De aanvullende MRI diensten zullen worden beëindigd zodra Bonaire – naar verwachting in de nabije toekomst - over een eigen MRI zal gaan beschikken. Daarnaast wil [verweerder] vanwege op de zorg voor de minderjarigen niet meer haar vakantiedagen spenderen aan waarnemingsdiensten in IJsland. [verzoeker] daarentegen vindt dat er nog wel met deze neveninkomsten rekening moet worden gehouden.

Naar het oordeel van de rechtbank heeft [verweerder] onvoldoende onderbouwd dat zij geen inkomsten vanwege aanvullende MRI werkzaamheden meer zal ontvangen. Het kan zo zijn dat Bonaire in de toekomst zelf een MRI apparaat aanschaft, maar dat is vooralsnog een onzekere toekomstige omstandigheid waarmee op dit moment daarom nog geen rekening dient te worden gehouden. [verweerder] houdt daarnaast in de door haar overgelegde berekening ook rekening met inkomsten uit IJsland. De rechtbank zal ook die inkomsten betrekken bij de berekening, omdat immers niet uit de stukken blijkt dat [verweerder] deze niet meer zal verrichten. Dit betekent dat de rechtbank uitgaat van een netto maandinkomen van € 10.170,-.

De rechtbank zal aan de zijde van [verweerder] het draagkrachtloos inkomen verhogen met de gestelde schoolkosten voor de minderjarigen zijnde € 768,- per maand. Daarnaast zal de rechtbank rekening houden met de lasten van de woning in [woonplaats 2] tot het moment waarop deze is verkocht, zoals deze uit de overgelegde berekening blijken. De rechtbank houdt daarnaast gedurende een jaar rekening met advocaatkosten van € 114,- per maand.

De rechtbank houdt, gelet op de in de voorlopige voorzieningenprocedure vastgestelde zorgregeling, rekening met een zorgkorting van 35%.

[verzoeker] heeft verzocht een door [verweerder] te betalen bijdrage in de kosten van haar levensonderhoud vast te stellen van € 2.457,- per maand.

[verweerder] heeft daartegen verweer gevoerd.

De rechtbank gaat uit van een behoefte van [verzoeker] van € 4.302,- zoals deze blijkt uit de door haar overlegde behoefteberekening nu [verweerder] deze onvoldoende heeft weersproken en [verzoeker] in die berekening uit is gegaan van een behoefte van de kinderen waarin de schoolkosten zijn verdisconteerd.

Vast staat dat [verzoeker] op dit moment geen inkomen heeft. Eveneens staat vast dat zij de laatste jaren van het huwelijk geen vast inkomen heeft gehad, behalve dan inkomsten uit de verhuur van een deel van de voormalige echtelijke woning via Airbnb. De rechtbank gaat gelet op het voorgaande voorbij aan het standpunt van [verweerder] dat met een verdiencapaciteit rekening moet worden gehouden. [verzoeker] heeft met de door haar overgelegde sollicitatiebrieven en e-mailberichten voldoende aangetoond dat zij actief op zoek is geweest naar een betaalde baan. Hoewel op termijn van [verzoeker] verwacht mag worden zelf in ieder geval deels in haar eigen behoefte te voorzien, is dat naar het oordeel van de rechtbank op dit moment nog niet het geval. [verzoeker] heeft inmiddels een aanbod voor een baan in Nederland, echter dit is in deze fase een onzekere factor. Of [verzoeker] deze baan zal willen accepteren, hangt immers voor haar ook af van een voor haar acceptabele regeling met betrekking tot de minderjarigen, met daarbij mogelijk ook uitzicht op een verhuizing terug naar Nederland. Verder is onduidelijk of de potentieel werkgever bereid is de startdatum van het contract nogmaals uit te stellen. Voor nu stelt de rechtbank de aanvullende behoefte van [verzoeker] daarom gelijk aan de behoefte.

De rechtbank gaat uit van de onder de kinderbijdrage opgenomen uitgangspunten. Uit berekening 1 volgt dat [verweerder] een partneralimentatie kan betalen van € 756,- per maand. Uit berekening 2 volgt een partneralimentatie van € 1.609,- per maand en uit berekening 3 een partneralimentatie van € 1.540,- per maand. Uit berekening 4 volgt een partneralimentatie van € 824,- per maand.

Beide partijen hebben verzoeken gedaan ter afwikkeling van de huwelijkse voorwaarden.

Op het huwelijksvermogensregime is het Haags Huwelijksvermogensverdrag 1978 van toepassing. Nu partijen een volgens dit Verdrag geldige keuze hebben gemaakt voor het Nederlands recht, is dat recht van toepassing op hun huwelijksvermogensregime.

In de huwelijkse voorwaarden zijn partijen een beperkte gemeenschap van onroerende zaken en inboedel overeenkomen alsmede een finaal verrekenbeding dat inhoudt dat partijen zullen afrekenen alsof zij gehuwd zijn in de algehele gemeenschap van goederen zoals die tot 1 januari 2018 bestond. Van de verrekening zijn voorhuwelijkse vermogensbestanddelen en vermogensbestanddelen verkregen krachtens erfrecht en schenking uitgesloten. Daarnaast is er nog een gemeenschappelijke inboedel te verdelen.

De woning in [woonplaats 2] staat inmiddels in de verkoop. Hoewel [verzoeker] deze woning graag toegedeeld zou willen krijgen, is nergens uit gebleken dat zij financieel in staat is om de daaraan verbonden lasten te dragen. Op dit moment is bovendien nog onzeker of, en zo ja, wanneer zij terug zal keren naar Nederland. Daarnaast heeft zij op dit moment geen inkomen. De rechtbank wijst het verzoek om toedeling van de woning dan ook af. De vader van [verweerder] heeft een lening verstrekt ten behoeve van deze woning. De hoogte daarvan is tussen partijen in geschil. De rechtbank is bij gebreke van onder meer een overeenkomst van geldlening ook niet in staat de hoogte van deze lening vast te stellen. Gelet op wat hierna in rechtsoverweging 2.9.9. is overwogen houdt de rechtbank de beslissing ten aanzien van de verdeling van de waarde van de woning daarom pro forma aan tot de hierna vermelde datum.

Ten aanzien van de gemeenschappelijke inboedel zijn partijen tijdens de mondelinge behandeling overeengekomen dat de inboedel aan [verweerder] wordt toegedeeld, onder de verplichting de helft van de waarde, zijnde € 10.000,- aan [verzoeker] te vergoeden. De rechtbank zal dienovereenkomstig beslissen.

Partijen hebben niet, zoals te doen gebruikelijk, een opstelling van de te verrekenen posten gemaakt, maar hebben per afzonderlijk vermogensbestanddeel dan wel schuld aangegeven hoe deze verrekend moet worden. De rechtbank zal dit daarom ook zo doen. De rechtbank overweegt daarbij dat een finaal verrekenbeding er niet toe leidt dat er goederenrechtelijk een wijziging plaatsvindt. Voor zover partijen ten aanzien van een bepaald vermogensbestanddeel verzocht hebben dit toe te delen, wijst de rechtbank dat verzoek daarom af.

• De betreffende overeenkomsten van geldleningen met de vader van [verweerder] ;

• Bankafschriften waaruit blijkt dat de vader van [verweerder] het geld daadwerkelijk heeft gestort;

• Bankafschriften waaruit de betalingen (aflossingen en rente) aan de vader van [verweerder] blijken.

De rechtbank overweegt dat zowel de belastingaanslagen als de -teruggaven onder het finale verrekenbeding vallen. Dit betekent dat [verzoeker] recht heeft op de helft van de belastingteruggaven over de periode 1 januari 2018 tot 18 augustus 2023 en dat zij voor de helft draagplichtig is voor de belastingaanslagen over de periode 1 januari 2018 tot 18 augustus 2023. De rechtbank zal aldus bepalen.

Partijen zijn het erover eens dat, gelet op de huwelijkse voorwaarden waarin is bepaald dat voorhuwelijks vermogen buiten de verrekening blijft, de toe- of afname van de diverse banksaldi in de verrekening dient te worden betrokken. De rechtbank beschikt, nu de overlegde stukken niet volledig zijn, over onvoldoende informatie om vast te kunnen stellen wie wat aan de ander moet betalen in het kader van het finale verrekenbeding. De rechtbank zal daarom opnemen dat partijen de toe- dan wel afname van de banksaldi van de rekeningen op naam van een van partijen en van de gezamenlijke rekeningen vanaf de huwelijksdatum tot 18 augustus 2024 met elkaar dienen te verrekenen en dat zij op eerste verzoek aan de ander een afschrift van de verschillende banksaldi aan elkaar dienen te verstrekken.

De creditcard schuld op de peildatum dient tussen partijen te worden verrekend. Uit de door [verweerder] overgelegde stukken blijkt dat de hoogte van de creditcard schuld op de peildatum € 5.505,66 bedroeg. [verzoeker] heeft dit niet weersproken. In het kader van de verrekening dient [verzoeker] € 2.752,83‬ aan [verweerder] te vergoeden.

[verweerder] heeft gesteld dat [verzoeker] zich na de peildatum de inkomsten uit verhuur via Airbnb heeft toegeëigend en dat zij nog recht heeft op de helft daarvan. Volgens [verweerder] bedroegen de inkomsten € 19.500,-, zodat zij een vordering heeft van € 9.750,-.

[verzoeker] heeft dit weersproken. Volgens [verzoeker] zien de gestelde inkomsten op de periode voorafgaand aan indiening van het echtscheidingsverzoek.

De rechtbank wijst de vordering van [verweerder] af. Gelet op de betwisting door [verzoeker] is niet aannemelijk gemaakt dat deze inkomsten zien op de periode na de peildatum. De inkomsten die voor de peildatum zijn ontvangen zijn al verwerkt in de te verrekenen banksaldi.

Tijdens de mondelinge behandeling is gebleken dat partijen het erover eens zijn dat zij beiden draagplichtig zijn voor deze schulden die verband houden met de woning in [woonplaats 2] . De rechtbank zal aldus bepalen.

Tijdens de mondelinge behandeling is gebleken dat [verweerder] inmiddels aan [verzoeker] althans aan haar advocaten informatie betreffende het door haar opgebouwde pensioen heeft verstrekt. Zij heeft dat vanwege de reeds verstreken 10 dagen termijn, niet meer aan de rechtbank gezonden. [verweerder] heeft zich daarom verweerd tegen de verzoeken van [verzoeker] .

De rechtbank overweegt als volgt. Uit artikel 1:155 BW volgt al dat partijen gehouden zijn tot pensioenverevening. Naar het oordeel van de rechtbank heeft [verzoeker] daarom geen belang bij de door haar verzochte veroordeling. De rechtbank ziet wel aanleiding om de verklaring voor recht te geven zoals is verzocht.